Risico's | Jaarrekening 2019

1

Toprisico's financieel

3

Toprisico's niet-financieel

Verhuurderheffing Vastgoedbedrijf
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf: Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Invoer van de Wet Verhuurderheffing met ingang van 2013 voor eigenaren van minimaal 10 huurwoningen waarvan de huurprijs niet hoger is dan de liberalisatie-grens (circa € 700 per maand).	Hoger te betalen bedrag aan verhuurderheffing	Goede onderbouwing van het standpunt. Overwegen om bezwaar te maken tegen de meestal te hoge WOZ-waardering. Verkoop van woningen overwegen. In 2015 is nagenoeg gehele woningportefeuille Vastgoedbedrijf verkocht. Vanaf 2016 zijn diverse woningen van het Grondbedrijf verkocht. Er resteert nog een beperkt aantal woningen voor verkoop, welke in de toekomst op de markt wordt gebracht.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000
Indien de fiscus het niet eens is met het gemeentelijk standpunt dienen meer woningen te worden beschouwd in de heffing. De in de heffingsberekening te betrekken WOZ-waarde dient dan met 50% (10-15 miljoen) te worden verhoogd. De verhoging heeft voor circa 1/3 deel betrekking op woningen binnen het Grondbedrijf en voor 2/3 deel het oneigenlijk woningbezit binnen het Vastgoedbedrijf. Aangezien in 2015 de woningportefeuille van het Vastgoedbedrijf nagenoeg als geheel is verkocht, is het risico nagenoeg niet meer structureel van aard maar heeft dit alleen nog betrekking op de jaren 2013 t/m 2015. Het risico voor de Algemene Dienst betreft daarmee 3 jaar * € 50.000/jaar * 2/3-deel vastgoedbedrijf = € 100.000. Inmiddels vallen de jaarschijven 2013 en 2014 buiten het risico vanwege de fiscale termijn van 5 jaar waarop terug gekomen kan worden door de fiscus. Met ingang van 2021 vervalt daarom het gehele risico indien de fiscus niet eerder dan 2021 op het gemeentelijk standpunt terug komt. Vanaf 2018 is de grens voor deze heffing opgetrokken naar 50 woningen. Dit houdt in dat we nog wel aangifte doen, maar aangeven dat we minder dan 50 woningen in bezit hebben. Daarbij beschouwen we sommige panden niet als woning vallend onder de verhuurderheffing. Het risicobedrag is conform Jaarrekening 2019.
Kans (0 - 100%)	50
Onduidelijk is nog steeds hoe fiscus op het gemeentelijk standpunt zal reageren. Inmiddels zijn de heffingen 2013 t/m 2015 voldaan op basis van het gemeentelijk standpunt. De fiscus heeft hier vooralsnog geen opmerkingen over gemaakt. Het kanspercentage is conform Jaarrekening 2019..
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Nadeelcompensatie
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	voorkomen dat de gemeente schadevergoedingen moet betalen door rechtmatig of onrechtmatig handelen (excl. Planschade)
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het rechtmatig of onrechtmatig handelen van de gemeente.	Procedures (Uit te betalen) schadeclaims Kosten expertise/advocaat	Het -zoveel mogelijk- handelen overeenkomstig wet- en regelgeving Vooraf inschatting maken door de eenheden van de risico’s bij het (rechtmatig) handelen Bijscholing/bewustwording medewerkers
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000

Kans (0 - 100%)	5

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Planschade
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Voorkomen dat de gemeente planschadevergoedingen moet betalen
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Vaststelling integrale bestemmingsplannen Vaststelling (partiële) herzieningen t.b.v. particulieren/ projectontwikkelaars Toestaan afwijkingen bij bouw-/gebruiksinitiatieven	Verzoeken tegemoetkoming planschade Het moeten uitbetalen van tegemoetkomingen planschade Advieskosten onafhankelijke schadebeoordelingscommissie Procedures	Als onderdeel van het werkproces aan de ‘voorzijde’ risicoanalyses planschade (laten) uitvoeren om risico’s in beeld te krijgen en deze: 1. te kunnen beperken door aanpassing bestemmingsplannen 2. af te laten dekken door anterieure overeenkomsten (verhaalsovereenkomsten). 3. Proactief informeren betrokken eenheden en inzetten op vastlegging beoordeling planschaderisico’s in werkprocessen. 4. Handhaven
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000

Kans (0 - 100%)	20
Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Rampenbestrijding
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Voldoende voorbereid zijn op een ramp of een crisis, door het organiseren van bevolkingszorg. Dit betekent: Voorlichting, Opvang en verzorging en het verzorgen van nazorg voor de bevolking. Slachtoffers en schadegevallen worden geregistreerd.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Geen mensen en middelen beschikbaar om bevolkingzorg voor te bereiden Onvoldoende opgeleid, getrained en geoeffend van het personeel die de bevolkingszorg moet voorbereiden en uitoefenen	De bevolking wordt niet tijdig geinformeerd en voorgelicht De bevolking wordt niet verzorgd en opgevangen Er vind geen nazorg plaats van de bevolking Schade gevallen en slachtoffers worden niet of onvoldoende geregistreerd	Regelmatig per jaar oefenen. Het regelen van een piketregeling Audit houden op het hoofdproces en deel processen 1,5 fte inzetten op rampenbestrijding Verzekeringen afsluiten voor de risico’s.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000

Kans (0 - 100%)	5

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Financiering en rente risico's
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Voorzien in voldoende liquide middelen om aan onze betalingsverplichtingen te voldoen • tegen zo laag mogelijke kosten • daarbij eventueel gebruikmakend van rente-instrumenten zonder dat deze risicovol worden
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
ad2 Een afwijking in het verwachte liquiditeitsverloop, en daardoor extra en of eerdere financieringsbehoefte. ad2 Looptijd van rentevastperiode van leningen is te kort of te lang. ad1 De Europees Centrale bank verhoogt de rentes sneller en/of meer dan vooraf ingeschat. ad1 Kapitaalmarktrentes stijgen sneller dan waarmee in de begroting is rekening gehouden.	Financieel nadeel	(Continu) opleiden personeel Achtervang functie op peil houden bewaken marktontwikkelingen Netwerk opbouwen met andere gemeenten voor kennisuitwisseling Treasurycommissie als besluitvormend orgaan Werkprocessen en treasurystatuut actueel houden Het toepassen van de kaders wet FIDO Continu monitoren van liquiditeitsprognose
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Betreft risico van rentestijgiijng t.o.v. begroting met 0,5% over 50 miljoen kort en 50 mln lang.
Kans (0 - 100%)	25
Percentage is laag als gevolg van de genomen beheersmaatregelen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Gemeentegaranties en verstrekte leningen
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het zoveel mogelijk voorkomen dat aanspraak wordt gemaakt op verleende gemeentegaranties
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Ondanks de risico-inschatting treden nadien ontwikkelingen op die toch leiden tot het maken van een hogere aanspraak op de gemeentegarantie dan voorzien bij de risico-analyse. De gemeentegarantie is risicovol, maar wordt toch aangegaan om bestuurlijke redenen	Financieel nadeel	Kritische beoordeling van en advisering over de aanvraag in financieel technische zin Maatwerk bij opleggen van voorwaarden tot garantieverlening Tussentijdse monitoring (jaarverslagen en meldingsplicht onverwachte ontwikkelingen) en het zonodig opleggen van bijsturingsmaatregelen (voor zover dat in de voorwaarden mogelijk is gemaakt) aan de instelling waarvoor gemeentegarantie is verleend. Het recht van 1e hypotheek en aanvullende voorwaarden/zekerheden
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 8.200.000
Er zijn garantstellingen tot ca. € 796 miljoen, waarvan € 382 miljoen als achtervang voor sociale woningbouw (WSW) en € 405,5 miljoen als achtervang voor de NHG op leningen van voor 1-1-2011. De overige ruim € 8 miljoen zijn directe garantstellingen die door de gemeente zijn afgegeven. Het financieel effect van € 8,2 miljoen heeft betrekking op die directe garantstellingen voor de indirecte garantstellingen gaan we uit van PM. Het WSW is afgelopen jaar eerder aangesproken om bij te dragen aan de oplossing van financiële problemen van enkele corporaties. Het eigen vermogen is enigzins onder druk komen te staan en de borger (achtervang door Rijk en Gemeenten voor elk 50%) kan sneller in beeld komen. Er wordt gewerkt aan een verbetering van de vermogenspositie (in brede zin) van het WSW in nauw overleg met BZK en VNG, daarbij is een mogelijke eerste stap om obligo te innen bij alle deelnemende corporaties. Wij schatten in dat hiermee afdoende maatregelen worden getroffen, zodat het risico voor ons op pm kan blijven staan.
Kans (0 - 100%)	15
Percentage is gebaseerd op een verwachting van een aanspraak van eens in de 7 jaar.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Informatieplicht
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het tijdig informeren van de Raad bij significante afwijkingen ten opzichte van de begroting.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Niet tijdig of niet informeren van de Raad bij afwijkingen, niet handelen conform nota informatieplicht	Politieke en ambtelijke consequenties	De huidige ondergrens van het actief melden van afwijkingen ad € 200.000 wordt tijdelijk uitgebreid. Tot de zomer van 2020 worden alle afwijkingen gemeld en zijn onderwerp van gesprek tijdens het wethoudersoverleg. Bij dit overleg zijn naast eenheidsmanager F&C ook strategisch adviseur F&C aanwezig. Evalueren of getroffen maatregel bijgedragen heeft aan betere beheersing van afwijkingen en het gevoel beter in control te zijn. Hierbij wordt voortgang van de doelstellingen uit het beheersplan betrokken. Tevens op basis van evaluatie besluiten om terug te kunnen schakelen naar ouder regime van ondergrens € 200.000
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Inschatting van de kosten van een Raadsonderzoek, wachtgeldlasten wethouder(s) etc.
Kans (0 - 100%)	20
Inschatting is dat een incident zich 1 keer in de 5 jaar voordoet.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Realisatie algemene uitkering gemeentefonds
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	De realisatie van de algemene uitkering gemeentefonds stemt overeen met de raming van deze uitkering inclusief begrotingswijzigingen.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het gemeentefonds wordt bepaald door de omvang van de netto gecorrigeerde rijks-uitgaven. Door besluiten van het Rijk kunnen aanmerkelijke verschillen ontstaan tussen de (primair) geraamde en de gerealiseerde algemene uitkering.	Substantiële invloed op de uitkomst van de jaarrekening Substantiële invloed op de omvang van de algemene reserve/algemene middelen Achteraf bezien op foutieve gronden bestuurlijke afwegingen gemaakt	Permanent op de hoogte zijn van ontwikkelingen op de rijksbegroting en het effect daarvan op het gemeentefonds; Bestuur en organisatie daarover actief en adequaat informeren;
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.000.000
Tussentijdse beleidswijzigingen op rijksniveau, de samenhang met mutaties in de uitkering sociaal domein en de toenemende kans op onderuitputting op de rijksbegroting leiden er toe dat het risico aanwezig is dat de werkelijke uitkomsten van de algemene uitkering afwijken van de ramingen die op basis van de circulaires gemeentefonds zijn gemaakt. Een afwijking van 1% ten opzichte van de geraamde algemene uitkering is circa € 3.000.000.
Kans (0 - 100%)	20
Wij verwachten dat bij verbetering van de economische situatie de komende jaren minder noodzaak is tot tussentijdse besluitvorming op rijksniveau die van invloed is op het gemeentefonds. Bij blijvende verbetering van de conjunctuur slaat het risico van neerwaartse bijstelling van de algemene uitkering zelfs om naar een kans op opwaartse bijstelling. Door de getroffen beheersmaatregelen proberen wij zo goed mogelijk op wijzigingen in de algemene uitkering te anticiperen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Interpreteren circulaire gemeentefonds
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het juist interpreteren van de circulaires algemene uitkering gemeentefonds en dat vertalen naar een correcte raming van deze uitkering in de Meerjarenprogrammabegroting.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Complexiteit. Tijdsdruk. Kwaliteit medewerkers (onvoldoende gekwalificeerde achtervang).	Onjuist beeld weergeven van de financiële positie van de gemeente. Leidt tot foutieve bestuurlijke keuzes.	Kennisniveau op peil houden Kwalitatief voldoende organiseren van de achtervang. Rekenmodel Pauw afzetten ten opzichte van het rekenmodel van het ministerie van BZK. Het onderhouden en organiseren van een netwerk met uitkeringsspecialisten.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.000.000
Een fout die een impact heeft van 1% betekent een verschil van € 3.000.000.
Kans (0 - 100%)	20
Zo leert ook de ervaring tot nu toe
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Ongeval door gladheid
Organisatie onderdeel	Eenheid Beheer en Onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het bestrijden van gladheid binnen de grens van de gemeente Apeldoorn.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Er is te laat of helemaal geen zout gestrooid.	Familiedrama Imagoschade Psychische schade bij medewerkers van de strooiploeg Schadeclaim	Beleidsplan gladheidbestrijding (inclusief risico inventarisatie) Overeenkomsten met strooiers Instructie medewerkers + schouw van apparatuur Op de koudste plekken in de gemeente zijn een aantal sensoren in de grond aangebracht om vroegtijdig mogelijke gladheid te signaleren. Online verbinding met meteo-consult. Meteo-consult heeft afspraken met meerdere gemeenten waardoor de gemeente Apeldoorn vroegtijdig op de hoogte kan worden gebracht van naderende gladheid. Aansprakelijkheidsverzekering
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 20.000

Kans (0 - 100%)	80
bestrijden van gladheid binnen de grens van de gemeente Apeldoorn. Financiële toelichting: Schade kan variëren van kapotte kleding en materiele schade tot blijvend letsel inclusief medische begeleiding. Als maatstaf hanteren wij het jaar 2012. In 2012 zijn ca 70 claims ingediend, die betrekking hebben op wegen en vooral een gevolg zijn van gladheid. Hiervan zijn er ruim 20 toegekend voor een totaal schadebedrag/eigenrisico gemeente van € 27.000. Eind 2018 was er nog 1 claim in behandeling. Deze claim is afgewezen. In 2019 zijn 5 nieuwe claims ingediend. Deze zijn nog in behandeling. De bruto kosten van de schade kunnen veel hoger uitvallen dan de eerder genoemde € 25.000. Deze kosten zijn afgedekt door middel van een verzekering.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Onveiligheid medewerkers en derden
Organisatie onderdeel	Eenheid Beheer en Onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het waarborgen van de veiligheid van medewerkers en derden
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onveilig materiaal en materieel -'onveilig werken langs de weg’ door bijvoorbeeld slechte afzettingen	Uitval van medewerker(s) Schade (-claim) of letsel Imagoschade Stilleggen van werkzaamheden door arbeidsinspectie Familiedrama	Maatregelen om de risico’s te minimaliseren zijn opgenomen in de RI&E (Risico Inventarisatie & Evaluatie) van het arbosysteem OHSAS Veiligheidskleding Jaarlijkse toolbox bijeenkomsten Startbijeenkomsten projecten Aanschaf van afzettingsmaterialen Specifieke cursus ‘veilig werken langs de weg’
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 25.000
Schade kan variëren van kapotte kleding tot blijvend letsel inclusief medische begeleiding.
Kans (0 - 100%)	40
De kans op een ongeval is kleiner geworden doordat er specifieke afzettingsmaterialen zijn aangeschaft in 2014. Met betrekking tot veiligheidskleding is er in 2015 een aanbesteding geweest. De kleding voor werken langs- en aan de weg, moet voldoen aan ‘veiligheidsklasse 3’. Veiligheidsklasse 3 is de hoogste norm waaraan veiligheidskleding moet voldoen. Indien de kleding aan vervanging toe is voldoet de vervangende kleding eveneens aan 'veiligheidsklasse 3'. In 2019 heeft een nieuwe aanbesteding van veiligheidskleding plaatsvinden. Uitrol van de nieuwe kleding zal in 2020 plaatsvinden. Tevens worden er regelmatig afzettingsmaterialen vervangen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Beheer en onderhoud wegen, bruggen etc.
Organisatie onderdeel	Eenheid Beheer en Onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het beheren en onderhouden van de kapitaalgoederen van de Gemeente Apeldoorn zijnde- : Wegen, bruggen, tunnels en viaducten.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
door een stevige winter ontstaat achterstallig onderhoud	afsluiten van wegen, bruggen tunnels of viaducten imagoschade materiële- en letselschade, ongelukken en discomfort oplopende kosten van de onderhoudswerkzaamheden ontevreden bewoners, reputatieschade. Werkt contraproductief op ambitie comfortabele gezinstad	Herstelplan wegen Budget splitsen in klein en groot onderhoud Integrale aanpak van projecten / meeliften Extra inzet van geld en uren voor onderhoud van fietsroutes en voetpaden Aansprakelijkheidsverzekering
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
Wegen.
Kans (0 - 100%)	30
Afgelopen jaren is flink geinvesteerd in het wegenonderhoud. Daarmee is de gemiddelde kwaliteit toegenomen tot het gewenste niveau (minimaal 87-90% op CROW B kwaliteit). Met dit kwaliteitsniveau is een goede balans bereikt tussen de kosten van klein onderhoud, vervanging en de korte termijn risico's. Het huidige budget is voldoende om de beoogde (gemiddelde) kwaliteit in stand te houden. In 2019 is een inspectie gehouden. De uitkomsten van deze inspectie geven aan dat de kwaliteit van onze asfaltwegen op orde is (91%). Dat was ook de bedoeling, afgelopen 6 jaar is er meer geïnvesteerd in asfaltwegen (voorkomen kapitaalvernietiging) en minder in elementenverhardingen. Dit is ten koste gegaan van de kwaliteit van de elementenverhardingen. Vanaf 2020 wordt er meer geïnvesteerd in de elementenverhardingen. Bruggen, tunnels en viaducten (kunstwerken). Over het algemeen zijn er op dit moment voldoende middelen voor het onderhouden en vervangen van kunstwerken. Op de middellange termijn komen er geen kunstwerken aan de beurt waarvoor zeer grote investeringen nodig zijn. Voor de langere termijn (na 2030) is dat anders. Door middel van inspecties zien we dergelijke investeringen tijdig (5 tot 10 jaar van tevoren) aankomen en kunnen wij u tijdig informeren.. Voor de Freulebrug is een oplossing gevonden in het verkleinen van de belvederes. Ook worden nog enkele aanvullende onderhoudsmaatregelen genomen. Hiermee kan de brug nog circa 20 jaar mee (geen grote restrisico's). De ui
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Aandelenkapitaal
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	n imago: Het verkrijgen en uitoefenen van invloed als aandeelhouder op een vennootschap met een publieke taak/publiek belang voor de gemeente Apeldoorn. Dat geldt zeker ook voor hybride ondernemingen met deels commerciële activiteiten. Risico's als inbesteding en ongeoorloofde staatssteun worden regelmatig juridisch getoetst.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Geen continuiteit van de vennootschap Onvoldoende bestuurlijke en ambtelijke continuïteit De vennootschap onderneemt deels commerciële activiteiten.	Financieel nadeel voor de gemeente door waardevermindering van het aandelenkapitaal. Financieel nadeel voor de gemeente als gevolg van extra investering in publieke taak/publiek belang. Imagoschade met nadelige effecten voor het publiek belang. Imagoschade als gevolg van ongeoorloofde staatssteun	Actief uitoefenen van het aandeelhouderschap: -toezien op nakoming juiste, volledige en tijdige informatievoorziening aan aandeelhouders (preventie). -goede analyse van verstrekte informatie. -invloed en aandeelhouderschap aanwenden als continuiteit in gevaar komt (maatregel RvC en/of directie). -desgewenst tijdig aandelen afstoten als risico's onacceptabel groot worden, verschuiving publiek- en privaat. De zwaarte van de beheersmaatregelen en de mate van sturing hangen samen met het publiek belang en de omvang van de deelneming. Apeldoorn is aandeelhouder van: - NV luchthaven Teuge, belang 55% (ingelegd kapitaal € 1.000.000) - Circulus Berkel BV, belang 36% (ingelegd kapitaal < € 50.000) - Orpheus NV, belang 72,82% (ingelegd kapitaal < € 270.000) - Accres BV, belang 100% (ingelegd kapitaal < € 50.000) - Leisurelands NV, belang 17,4% (ingelegd kapitaal < € 50.000) Daarnaast is Apeldoorn aandeelhouder met gering belang (< 1%) van enkele grotere publieke vennootschappen: BNG, Aliander/NUON en Vitens NV. Goede analyse van verstrekte informatie. Zo mogelijk en gewenst tijdig aandelen afstoten of activiteiten beëindigen als risico's onacceptabel groot worden, verschuiving publiek- en privaat.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 1.000.000
Het financiële risico betreft het ingelegd kapitaal in Teuge.
Kans (0 - 100%)	10
De kans is uitermate beperkt.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Gemeenschappelijke regelingen
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het uitvoeren van gemeentelijke taken door samenwerking met regiogemeenten en in een aparte entiteit.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
(OorzaakNieuw-)Onvoorziene financiële tegenvaller bij de Gemeenschappelijke regelingen, die niet binnen de begroting kan worden gedekt. De GR voert de taak niet conform afspraken uit Er zijn geen heldere prestatieafspraken gemaakt	Een hogere incidentele of structurele gemeentelijke bijdrage aan de GR dan geraamd in de gemeentebegroting. Extra raming kan leiden tot een ombuiging (en) in de gemeentebegroting (bezuiniging) Ontevreden klanten, burgers of instellingen	Afspraken met de GR, dat de deelnemende gemeenten tijdig en actief worden geinformeerd. Afspraken met de GR over een goede en adequate planning en control cyclus en risicobeheersing. Afspraken met de GR over een goede en adequate programmabegroting met een paragraaf weerstandsvermogen en kwantificering van risico's voor de GR en deelnemende gemeenten. Het weerstandsvermogen van de GR's afstemmen op de aard en omvang van de risico's. Heldere prestatieafspraken/KPI's en actief accounthoudersschap Risico's zijn opgenomen in het dashboard voor de Raad bij de behandeling van de jaarstukken van de GR (Gemeenschappelijke Regeling).
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 300.000
We ramen het algemene risico op maximaal € 300.000,- gezien de hoogte van de financiële bijdrage aan de meeste GR's. In bijzondere gevallen, zoals afgelopen jaren Plus OV en VNOG wordt apart een risico opgenomen of worden apart aanvullende beheersmaatregelen genomen..
Kans (0 - 100%)	20
Er worden met de GR's steeds betere afspraken gemaakt over sturing en verantwoording, zodat in een vroeger stadium kan worden bijgestuurd. De meeste GR's hebben zelf reserves opgebouwd om risico's op te vangen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Cameratoezicht
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Verbeteren van het veiligheidsgevoel door middel van permanenet dan wel tijdelijk cameratoezicht
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Vandalisme Stroomuitval Veroudering	Negatief effect op het veiligheids gevoel Wegvallen van bewijsmateriaal bij strafvervolging	Tijdig onderhoud en vervanging van de camera’s en de technische installaties ‘Hufterproof’ materiaal plaatsen
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000

Kans (0 - 100%)	10

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Explosievenopruiming
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Het natuurgebied (Bos, Heide en grasland) binnen de gemeentegrenzen van Apeldoorn explosievenvrij maken, waardoor het veiliger wordt voor mens en dier.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
WO II Ondeskundigheid bij het opruimen Onbetrouwbaarheid van aangetroffen explosieven Geen eigen middelen beschikbaar om eigen aandeel in de bekostiging van het ruimen van de explosieven te financieren	Gevaar voor de volksgezondheid Bosbrand t.g.v. fosfor- munitie Specifieke maatregelen noodzakelijk voor onderhoud van het bos Geen ruiming meer van explosieven Natuurgebied kan niet voor recreatie worden opengesteld	Schoonmaken van het bos door een gecertificeerd bedrijf Afzetten van gevaarlijke terreinen
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 12.500

Kans (0 - 100%)	1

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Faunabeheer
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Op peil houden van de wilde-dierenpopulatie ( getalsmatig faunabeheer)
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Ondeskundig en of illegaal gebruik van vuurwapens	De gemeente wordt aansprakelijk gesteld	Jachtakte Opleiding Verzekering
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 12.500
Het betreft hier een bedrag aan eigen risico
Kans (0 - 100%)	1

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Riec
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Voorkomen van het ondermijnen van het openbaar bestuur door middel van informatie-uitwisseling.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onachtzaamheid Onzorgvuldigheid bij het verstrekken van gegevens	Schending van de privacy Vrijspraak verdachten van criminele activiteiten We ontvangen geen informatie van het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) meer	Correcte convenanten Beveiligingsmaatregelen op informatie Bewustwording medewerker Dossiers met gevoelige informatie achter slot en grendel
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 12.500
Kosten eigen risico WA verzekering
Kans (0 - 100%)	5

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Juridische Beleidsadvisering
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Voorkomen dat de gemeente voor de rechter moet komen
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De organisatie of het bestuur handelt in strijd met de wet De gemeente maakt juridische fouten Het onjuist bejegenen van burgers	Toename van kosten Inhuur van juridische capaciteit	Het handelen conform de wet en regelgeving middels juridische kwaliteitszorg en afwijkingen van de norm signaleren (Bij)scholing van medewerkers Actief en preventief de organisatie juridisch informeren over de effecten van nieuwe wet- en regelgeving en juridische prudentie
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 250.000

Kans (0 - 100%)	2

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Onderhoudsbudget Accres-panden
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
In het verleden terughalen van reservering onderhoud van Accres naar gemeente (algemene reserve en reserve onderwijshuisvesting voor wat betreft aandeel gymzalen) Herziening van de bekostigingswijze Accres voor onderhoud (was op basis van een 40 jaars gemiddelde) Actualisatie van MJOP's door Accres is nog niet volledig en/of correct Stijging uitvoeringskosten loopt niet synchroon met budgetindexering	Geen budget bij eenheid PVG voor uitvoeren van achterstallig onderhoud Huidig structureel onderhoudsbudget Accres - afgeleid van het subsidiebudget 2016 - is ontoereikend Incidenteel meer (of minder) onderhoudsbudget nodig dan structureel (gemiddeld) beschikbaar Zoals aangegeven in de MPV komt Vastgoed bij de VJN met een voorstel om deze dekking structureel te regelen.	Regie eigenaarsonderhoud beleggen bij vastgoedeigenaar (Vastgoedbedrijf). Daartoe onwikkelen van een verantwoordings- en sturingsrapportage van Accres aan Gemeente ten behoeve van het goed kunnen invullen van de regierol. Actualisaties van MJOP’s bezien in relatie tot terugname van panden vanuit de bestuurlijk gewenste krimp van de vastgoedportefeuille. Kostenbewust sturen door bijvoorbeeld clustering van werkzaamheden, waarmee een reductie op het theoretisch benodigd MJOP-budget is te realiseren. Continue toets op theoretische en werkelijke noodzaak tot onderhoud. MJOP-begroting onderhoud Accres verwerken in de onderhoudsvoorziening Vastgoedbedrijf op het moment dat de MJOP-raming over een 20-jaarsperiode budgettair sluitend is. Hiermee hebben jaarlijkse schommelingen in de kosten geen effect op het rekeningresultaat.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 250.000
Bedrag is gebaseerd op een doorrekening van de MJOP-opgave door Accres voor 2018-2037. Het financieel effect betreft een bandbreedte van € 0 tot € 0,5 miljoen per jaar. Bij het opstelleen van een nieuwe dvo voor de periode 2021-2024 zal het onderhoud voor deze periode worden doorgerekend. Hierbij zullen tevens toekomstige renovaties (investeringen) worden beschouwd. Er zal onderscheid worden gemaakt in panden vastgoedbedrijf en panden onderwijshuisvesting, welke gerelateerd zijn aan de bijbehorende reserve onderwijshuisvesting. Het financieel effect van gemiddeld € 250.000 is conform Jaarrekening 2019.
Kans (0 - 100%)	50
In de afgelopen jaren is een aantal ontwikkelingen aan de orde geweest: ) In 2017 zijn diverse panden van Accres terug gekomen naar de gemeente ten behoeve van verkoop. ) De werkelijke kosten in 2017 en 2018 zijn lager uitgevallen, de werkelijke kosten 2019 zijn hoger uitgevallen dan begroot in het desbetreffend MJOP. ) In het verleden vóór de dvo was een forfaitaire reductie van 20% op het berekende MJOP-bedrag aan de orde, welke nu niet meer wordt toegepast. ) Als gevolg van verduurzamingsmaatregelen zijn hogere onderhoudskosten voor installaties in sommige situaties aan de orde. ) In de afgelopen jaren zijn de MJOP's door Accres verbeterd, hetgeen geleid heeft tot invulling van aanwezige omissies. ) Inmiddels wordt gewerkt aan meerjareninvesteringsprogramma waarin renovaties zij opgenomen die nu nog als activiteiten in de MJOP's zijn verwerkt. Op grond van bovenstaande is het huidige kanspercentage bijgesteld van 20% bij Jaarrekening 2019 naar 50%. Bij verdere onttrekkingen van panden aan de portefeuille Accres - die daarna (meestal) in verkoop worden gebracht - zal het aandeel in het onderhoudsbudget van deze panden worden vastgehouden en kunnen leiden tot een verlaging van het risico.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Leegstand vastgoed Vastgoedbedrijf
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Beëindiging van subsidies aan huurders van gemeentelijk vastgoed. Gewijzigd beleid van huurders (bijvoorbeeld ander type huisvesting, andere locatie, centralisatie). Verkoopopgave van het Vastgoedbedrijf. Panden uit de Accresportefeuille worden op verzoek van gemeente door Accres terug gegeven aan gemeente. De huidige situatie als gevolg van de coronapandemie.	Extra beheerkosten en derving huurinkomsten. Verloedering van pand/perceel alsmede aantasting van de leefbaarheid van omgeving. Eventuele afwaardering boekwaarde bij ander gebruik van pand of besluit tot verkoop.	Potentiele leegstand in portefeuilles actief monitoren met aandacht voor de omvangrijke huurcontracten in de verkoopportefeuille In gesprek zijn en actief meedenken met huurders zodat eventuele leegstand op termijn tijdig inzichtelijk is en tijdig geanticipeerd kan worden op mogelijke verhuur of verkoop na vertrek huurder. Voorkomen van feitelijke leegstand i.c.m. minimaliseren van frictiekosten bij leegstand door panden te voorzien van vastgoedbescherming of gebruik te maken van verhuur binnen de leegstandswet.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
De totale begrote externe huur-, pacht en erfpachtopbrengsten van het Vastgoedbedrijf zijn voor 2019 circa € 13 miljoen, waarvan € 11 miljoen van huurders, die door gemeente op een of andere wijze – direct of indirect, geheel of gedeeltelijk - worden bekostigd. Bij deze huurders (bijvoorbeeld CODA, Orpheus, Omnisport, Accres, Omnizorg, Circulus-Berkel, VNOG) zal huurderving (deels) kunnen worden gecompenseerd door verlaging van de bekostiging. Bij panden voor eigen huisvesting zijn geen huurbaten aan de orde. Wel zijn eventueel frictiekosten aan de orde. Voor panden op de Zwitsallocatie (begrote huuropbrengst ca € 0,5 miljoen) komt eventuele leegstand ten laste van de reserve Zwitsal. De erfpachtopbrengsten Grondbedrijf (begrote erfpachtopbrengst ca € 0,5 mio) worden afgedragen aan de reserve Grondbedrijf. Voor de resterende panden zijn soms meerjarige huurovereenkomsten en soms huurovereenkomsten met een opzegtermijn van 1 jaar aan de orde. In ogenschouw is genomen dat binnen de begroting van het Vastgoedbedrijf een beperkte stelpost frictiekosten (€ 50.000) beschikbaar is. De opgenomen financiële effecten zijn indicatief en gerelateerd aan de panden waarvoor de huurder niet gesubsidieerd wordt. Daarbij speelt mee de wens om te komen tot verkoop en daarmee soms gewenste leegstand. Het risicogevolg van afwaardering is opgenomen in een ander risicoformat. De bij dit risico betrokken huuropbrengst op basis van bovenstaande bedraagt voor 2020 ruim € 2 miljoen voor de huurders waarmee geen andere directe financiele relatie aan de orde is. Uitgangspunt voor deze panden is 10% leegstand (€ 200.000). De stelpost frictiekosten leegstand is als zodanig inmiddels niet meer de aan de orde.
Kans (0 - 100%)	25
Ondanks sturing op leegstand via de beheersmaatregelen zal soms niet te voorkomen zijn dat ongewenste leegstand en wegvallende opbrengsten ontstaat. Het kanspercentage van 25% is conform Jaarrekening 2019.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Omnisport onderhoud en vervanging
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 8
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Met exploitant afgesloten huur- en exploitatie-overeenkomst is verschillend uitlegbaar. Vertaling van een vastgestelde demarcatie onderhoud tussen eigenaar en gebruiker naar MJOP-activiteiten. Niet tot stand komen van een definitieve overeenkomst van overeengekomen afspraken ten aanzien van de demarcatie onderhoud eigenaar en gebruiker. Afschrijvingsperiode voor alle installaties zijn 20 jaar volgens gemeentelijk afschrijvingsbeleid.	Benodigd onderhoud wordt niet uitgevoerd. Gemeente dient vervangingen te bekostigen waarvoor geen budget is. Nieuwe onderhandeling over demarcatie onderhoud eigenaar en gebruiker. Bij eerdere vervanging van installaties dan na einde afschrijvingsperiode zijn tijdelijk dubbele kapitaallasten aan de orde.	In goed overleg met exploitant noodzakelijk onderhoud voorfinancieren in afwachting van definitieve besluitvorming. Binnen weerstandvermogen rekening houden met een mogelijk noodzakelijk jaarlijks onderhoudsbudget. In overleg met exploitant komen tot een door beiden te accorderen demarcatielijst en bijpassend MJOP als onderdeel van het bestuurlijk voorstel oplossen knelpunten Omnisport. Gemeente stelt zelf een MJOP eigenarenonderhoud op, op basis van met Libéma overeengekomen demarcatielijst.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 75.000
Door Libema en Gemeente is een demarcatielijst van werkzaamheden en verantwoordelijke partij vastgesteld. Voor de jaren 2018 t/m 2022 - de periode van de huidige afgesloten huurverlenging - is overeenstemming bereikt over de vergoeding voor deze periode. Deze bedraagt per jaar € 70.000 exclusief BTW, te verrekenen via een lagere exploitatiebijdrage van gemeente aan Libéma. De vaststellingsovereenkomst hiervoor moet nog wel definitief worden ondertekend. Het MJOP voor zowel eigenaren- als gebruikersonderhoud wordt door Libema opgesteld en afgestemd met Gemeente. Door Gemeente is daarnaast ter beoordeling van dit MJOP een eigen MJOP opgesteld voor de eigenaarsverplichtingen in de periode 2018-2037 (tot einde theoretische levensduur). Hierbij is tevens uitgegaan dat rondom 2028 - circa 20 jaar na ingebruikname - grootschalige vervanging van installaties plaatsvindt vanuit een nieuwe investering. Dekking hiervoor is het huidig budget van de huidige kapitaallasten installaties (ca € 0,5 mio per jaar). Het risicobedrag betreft een hoger benodigd jaarlijks budget dan de met Libéma overeengekomen € 70.000. Dit risico wordt op basis van een nadere doorrekening op dit moment (juli 2019) van een door de gemeente zelf opgesteld MJOP ingeschat op € 50.000 tot € 100.000 per jaar (structureel). In de Jaarrekening 2018 was het risicobedrag € 50.000. Het MJOP tbv de schaats-/skeelerbaan valt buiten dit kader aangezien deze zijn verhuurd aan sportvereniging WSV.
Kans (0 - 100%)	75
De kansbepaling is een combinatie van het feit of het genoemde risico optreedt, de eerste inzichten vanuit het zelf opgestelde MJOP en het gegeven dat de theoretische berekening van benodigd onderhoud voor alle panden binnen het vastgoedbedrijf in de praktijk meestal lager uitvalt als gevolg van aanbesteden en/of combineren van andere werkzaamheden (werk met werk, zoals combinatie van eigenarenonderhoud met huurdersonderhoud). De kans van optreden van 75% is conform Jaarrekening 2018.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Afwaardering vastgoed Vastgoedbedrijf
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Spelregels BBV ten aanzien van waardering vastgoed in combinatie met hoge boekwaarden van met name maatschappelijk vastgoed	Bij wijziging dient het object gewaardeerd te worden tegen marktwaarde; die kan lager zijn dan de boekwaarde, die dan afgewaardeerd dient te worden tot deze marktwaarde. Daarbij is ook sprake van toekomstige vrijvallende kapitaallasten.	Op basis van expliciete verkoopbesluiten is eventuele afwaardering aan de orde. Gemeente kan zelf regie voeren op het te nemen besluit. Vertrekpunt zijn de door de raad in juni 2014 vastgestelde uitgangspunten waardering vastgoed Vastgoedbedrijf en het toekomstperspectief vastgoed zoals sinds 2015 opgenomen in het jaarlijks terugkerende Meerjaren Perspectief Vastgoed (MPV). Op dit moment wordt het laatste door de raad vastgestelde MPV aangehouden als vertrekpunt, te weten MPV 2018 (door raad vastgesteld in juli 2018).
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.000.000
Het financieel effect is erekend op basis van 50% van de boekwaarde ultimo 2017 voor die panden die niet strategisch bezit zijn en eventueel kunnen worden afgestoten vanuit het Meerjaren Perspectief Vastgoed 2018. Rekening is gehouden met eventuele actuele taxatiewaarden. In het MPV is aangegeven dat sommige panden vanwege onder meer hun (hoge) boekwaarde niet (direct) zullen worden afgestoten. Het grootste deel van het afwaarderingsrisico is gelegen in 2 tot 3 panden. Daarbij speelt het vraagstuk van de VNOG voor de brandweerlocaties in Apeldoorn, warvan sommige een relatief hoge boekwaarde kennen. Mocht in de toekomst besloten worden om als gevolg van ontwikkelingen met huurders een deel van de kernportefeuille toch af te stoten, dan zal dit moeten worden betrokken bij dit risico. Het afwaarderen van vastgoed lijdt tot structurele vrijval van kapitaallasten. Bij € 3 miljoen boekwaarde is de jaarlijkse vrijval aan kapitaallasten indicatief € 100.000,- tot € 175.000,-. Het risicobedrag is vooralsnog conform Jaarrekening 2019.
Kans (0 - 100%)	10
De Gemeente kan zelf een expliciete keuze maken of tot een positief verkoopbesluit wordt overgegaan. Daarbij is de noodzaak voor het realiseren van een structurele taakstelling niet meer aan de orde als gevolg van verkopen in de afgelopen jaren. Wel zijn er inmiddels incidentele verkooptaakstellingen aan de orde, welke voornamelijk worden ingevuld door verkoop van locaties met geen of een lage boekwaarde. Voor de parkeergarages Orpheus, Brinkpark en Anklaar geldt dat er een structurele verliesbijdrage in de gemeentelijke begroting is opgenomen die ertoe leidt – na afstemming met accountant - dat afwaardering bij doorgaande exploitatie niet aan de orde is. Het kanspercentage is conform Jaarrekening 2019.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Vervangingsinvesteringen Vastgoedbedrijf
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Als gevolg van lineair afschrijven worden de kapitaallasten budgettair niet vastgehouden in de begroting na einde afschrijving. Tevens kent vervanging na einde levensduur een prijsindex ten opzichte van de historische kostprijs. Initiele aanleg is bekostigd uit eenmalige middelen. Na vrijval van annuitaire kapitaallasten wordt het budget niet vastgehouden omdat renovatie of vervanging voor de dan geldende MPB-periode niet wordt voorzien.	Keuze tot noodzakelijke vervanging of renovatie legt extra beslag op de algemene middelen. Keuze tot “pappen en nathouden” in het onderhoud – al dan niet met extra onderhoudsbudget - zal leiden tot een verslechtering van de waarde van het vastgoed en tot verlaging van de functionaliteit voor de gebruiker. Sluiting van accommodaties voor gebruikers vanuit veiligheidsoverwegingen.	Via een op te stellen Meerjareninvesteringsprogramma als onderdeel van het Meerjaren Perspectief Vastgoed tijdig financiële middelen reserveren als onderdeel van de integrale begrotingsafweging. Altijd annuitair afschrijven, hetgeen nu vigerend beleid is. Nadeel hierbij is lage afschrijving in de beginjaren hetgeen leidt tot een hogere boekwaarde in die jaren bij eventuele verkoop. Tevens kan na einde afschijving vervanging of renovatie niet direct aan de orde zijn. Gelijk aan de reserve Onderwijshuisvesting kan bij het aanwezig zijn van een reserve Vastgoedbedrijf vrijvallende kapitaallasten worden vastgehouden tot dat concrete vervanging of renovatie aan de orde is. Instellen van een stelpost kapitaallasten in de MPB waarbij de daling aan kapitaalasten als gevolg van lineair afschrijven of einde afschrijvingsperiode wordt gereserveerd voor nieuwe investeringen in kader van vervanging en/of renovatie.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 25.000
Het opgenomen bedrag betreft noodzakelijke renovaties van sportcomplexen (met name kleedgebouwen, soms sportvelden) en panden in de verkoopportefeuille die toch behouden dienen te blijven in de komende MPB-jaren. Indicatief ingeschat bedraagt de omvang aan investeringen € 0,5 miljoen met daaruit voortvloeiend circa € 25.000 aan kapitaallasten, welke niet betrokken kunnen worden in een huurverhoging. Zoals in het MPV 2019-2020 is opgenomen en de door de raad is vastgesteld Andere mogelijke vervangingsinvesteringen zijn op dit moment nog niet concreet. In het MPV 2019, welke na de zomer van 2019 wordt aangebonden aan de raad, zal een eerste opzet van een Meerjaren Investerings Programma (MIP) zijn opgenomen. Ook zal daarbij gekeken worden naar dekking van mogelijke investeringen vanuit de vrijval van huidige kapitaallasten in de komende jaren als gevolg van lineair afschrijven en einde afschrijvingsperiode. Het financieel effect is ten opzicht van de MPB 2019-2022 afgenomen met € 200.000. Dit omdat voor de vervanging van sporthal Zuiderpark in de Voorjaarsnota 2019 hiervoor middelen zijn opgenomen en voor de 2 panden op Landgoed Woldhuis (Woldhuis 11 "witte villa" en Woldhuis 13 "boerderij") in 2018 en 2019 kredieten beschikbaar zijn gesteld met bijbehorende dekking, al dan niet via derden. Op basis van indicatieve inzichten van een MIP bij het MPV 2019 is een ruwe inschatting gedaan van mogelijke toekomstige renovaties in deze MPB-periode (2020-2024). Deze zijn zeer beperkt. Voor sommige panden is tevens het huidig budget voor kapitaallasten beschikbaar wanneer dergelijke investeringen uit het verleden zijn afgeschreven. Voor de periode na deze MPB-periode zijn diverse renovaties/vervangingen te verwachten. In de eerste MIP bij het MPV 2019 zal hierop meer inzicht zijn.
Kans (0 - 100%)	20
In kader van de verkoopopgave worden veel panden afgestoten en zal vervanging na einde levensduur niet aan de orde zijn. Daarnaast vindt vanuit het verduurzamingsproject maatregelen plaats waardoor inetgrale vervanging pas op termijn aan de ordeis. Voor de overige sportaccommodaties is inmiddels inzichtelijk dat het gaat om de sportaccommodaties van WSB en Groen Wit (De Maten). Hierbij speelt de situationele eigendomssituatie en contractuele afspraken een rol. Er moet nog bepaald worden of er groot onderhoud of volledige renovatie dient plaats te vinden. Het kanspercentage van 20% is conform Jaarrekening 2018.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Onderhoudsbudget Vastgoedbedrijf (niet Accres-panden)
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf 2017: Missie Vastgoedbedrijf Het optimaal exploiteren met juiste balans tussen financieel en maatschappelijk rendement, (kostendekkend) verhuren en instandhouden van gemeentelijk vastgoed voor gemeentelijke diensten en doelgroepen van beleid (passend binnen de kerntaken) en zonodig verwerven, afstoten of ontwikkelen en realiseren. Doelstelling Vastgoedbedrijf: Het uitvoeren van onze missie doen we efficiënt en effectief met als resultaat optimaal te faciliteren in vraag en aanbod en het beheersen van financiële risico’s op gebouw en portefeuille niveau. Het Vastgoedbedrijf functioneert als het bedrijfseconomisch geweten van de gemeente Apeldoorn op het ruimste vlak van vastgoed.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Actualisaties MJOP’s (waaronder prijsontwikkeling) Veranderde uitgangspunten in beleid aanzien van afstoot of behoud leidt tot meer behoud dan eind 2012 in Nota Vastgoed was voorzien Externe ontwikkelingen zoals nieuwe bepalingen in kader van wet- en regelgeving of aanscherping certificering ten aanzien van bijvoorbeeld brandveiligheid, asbestsanering of verduurzaming Interpretatieverschillen over uitleg demarcatie eigenaar/verhuurder en huurder/gebruiker	Ander/lager kwaliteitsnivo dan huidige norm (NEN-norm nivo 3) Meer ongewenste afstoot teneinde te kunnen besparen op structurele onderhoudskosten Diepgaande efficiencymaatregelen invoeren (bezuinigingen) Beperking van keuzevrijheid in te nemen maatregelen vanuit nieuwe ontwikkelingen Overschrijdingen in het jaarlijks rekeningresultaat	Afweging tussen renovatie (meerjaren investeringsprogramma) en onderhoud (MJOP) kritisch bezien, zeker voor wat betreft het langdurig aan te houden vastgoed (zoals landgoederen). Indien gekozen wordt voor behoud van vastgoed (bijvoorbeeld landgoederen) die in Nota Vastgoed 2012 waren voorzien in afstoot, dient feitelijk vanuit het beschikbare budget voor maatschappelijk vastgoed financiële ruimte worden vrijgemaakt voor onderhoudsbudget Vastgoedbedrijf. In 2018 zullen de laatste ontbrekende MJOP’s (met name sportparken en landgoederen) worden opgesteld zodat een volledig integraal meerjarenplan met bijbehorende budgettering opgesteld kan worden. Dit is wel afhankelijk van de voortgang in het opstellen van de toekomstplannen voor deze portefeuilles. Beoordelen in hoeverre nieuwe bepalingen ten aanzien van brandveiligheid wettelijk vereist of gewenst zijn, met inachtname van de voorbeeldrol van gemeente als vastgoedeigenaar indien deze keuze aan de orde is. Voor een scan op eventuele wettelijke brandveiligheidsmaatregelen worden adviesopdrachten utgezet. Indien mogelijk jaarlijks keuzes maken in uit te voeren onderhoud met prioritering op noodzaak, waarmee het jaarlijks budget (nagenoeg) passend wordt als gevolg van doorschuiven van onderhoudsmaatregelen. Bij afstoot van vastgoed geen budgettaire verlaging van het onderhoudsbudget toepassen maar dit budget inzetten voor het totale onderhoudsprogramma van het Vastgoedbedrijf.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 250.000
Het huidig jaarlijks onderhoudsbudget bedraagt € 2,2 miljoen voor de panden niet verhuurd aan Accres. Het benodigd jaarlijks budget voor de panden met een actueel vastgesteld MJOP bedraagt gemiddeld € 2 miljoen. Het restant is benodigd voor de panden zonder MJOP, voor panden met een nieuw MJOP na renovatie/verbouwing (bijv parkeergarage Anklaar, Samen055 Zilverschoon, rijwielstalling Paslaan), voor niet in MJOP begrote werkzaamheden, voor de aanvullende maatregelen in kader van nieuwe of gewijzigde bepalingen zoals ten aanzien van brandveiligheid en asbestsanering, en of voor panden waar de onderhoudsverantwoordelijkheid primair bij huurder ligt (zoals Orpheus en CODA). De panden zonder een MJOP in de onderhoudsbegroting bevinden zich met name in de verkoopportefeuille, landgoederenportefeuille en portefeuille overig vastgoed. Het risico wordt momenteel indicatief ingeschat op een noodzakelijke verhoging van het onderhoudsbudget van € 0 tot € 0,25 miljoen per jaar. Afhankelijk van externe ontwikkelingen, de beoogde krimp en huuraanpassingen kan het risico in de toekomst worden bijgesteld. Het financieel effect van € 125.000 is verlaagd met € 125.000 ten opzicht van de Jaarrekening 2019. Dit als gevolg van de verlaging van de maximale bandbreedte omdat inmiddels na renovatie van het Huis van de Stad het benodigd onderhoud hiervoor geraamd kan worden.
Kans (0 - 100%)	50
Gelet op het restant budget, de portefeuilles die nog dienen te worden voorzien van een MJOP, onderhoudsverantwoordelijkheid bij huurders en de externe ontwikkelingen wordt de kans van optreden momenteel ingeschat op 50%. Het kanspercentage is conform Jaarrekening 2019.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Grootschalige uitval bedrijfsapplicatie(s)
Organisatie onderdeel	Eenheid Informatie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het ondersteunen van gemeentebrede bedrijfsprocessen om onze gebruikers in de lijn te helpen de gemeentelijke doelstellingen te realiseren.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Netwerk niet beschikbaar. Technisch mankement in de programmatuur. Het instaleren van updates die kwetsbaarheden bevatten. Door hackers installeren van kwaardaardig software.	Bedrijfsproces wordt verstoord. Gebruikers kunnen niet aan het werk. Klanten krijgen niet wat ze op dat moment wel nodig hebben (uitkering of voorziening).	Het beschikbaar hebben van uitwijkvoorziening. Sluitende afspraken met leveranciers. OTAP beleid, applicaties worden bij updates eerst in een Test omgeving getest. Vervolgens in een acceptatieomgeving functioneel geaccepteerd en dan pas naar productie gezet. Eerst in acceptatie omgeving functioneel geaccepteerd en dan pas naar een productie gezet. Inrichten van de infrastructuur op basis van "het kluisdeurprincipe"(o.a. door een techtnisch geavenceerde firewall) waardooor het penetreren van het netwerk niet eenvoudig is. Er wordt ook jaarlijks een zogenaamde penetratietest uitgevoerd.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Risicobedrag bestaat uit: capaciteit om de bedrijfsapplicatie weer in de lucht te krijgen, uren dat medewerkers niet hun werk kunnen doen, eventuele gevolgschade van het uit de lucht zijn. Forensisch onderzoek.
Kans (0 - 100%)	10
Het percentage is laag ingestoken omdat het risico een grote calamiteit beschrijft: het uitvallen van meerdere systemen. De kans dat een uitval zich met die impact voordoet is niet groot.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Integriteit
Organisatie onderdeel	Eenheid Organisatie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	(ambtelijke organisatie) - handelen van de gemeente en haar medewerkers voldoet aan de hoogste integriteitsnormen - voorkomen dat integriteitschendingen ontstaan (preventief) - integriteitschendingen op een juiste wijze afhandelen en hierover adviseren (repressief)
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Er kunnen legio oorzaken een rol spelen: geen beleid, geen protocol, geen heldere regeld, schendingen door medewerkers, weining openheid/transparantie, vertrouwen.	Imagoschade (vertrouwen van de burger) Reputatieschade	Werken aan een transparante cultuur, waar in gesprek gaan en elkaar aanspreken de norm is. Actueel integriteitsprotocol. Continue aandacht voor integer handelen en speciale aandacht door in de maand september zowel raad, college als management het onderwerp bespreekbaar te maken. Voorbeeldgedrag.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000
Het financiële effect is moeilijk in te schatten. Deze is afhankelijk van de aard van de gebeurtenis.
Kans (0 - 100%)	5
Op basis van ervaringen de afgelopen jaren is gebleken dat jaarlijks ongeveer 10 tot 15 situaties kunnen worden aangemerkt voor nader onderzoek naar een integriteitschending. Dit varieert in mate van ernst.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Onjuiste informatie verstrekken
Organisatie onderdeel	Eenheid Organisatie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	De burgers en ondernemers op een transparante en volledige wijze van de juiste informatie voorzien over onderwerpen die voor hen van belang zijn.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Informatie, processen niet op orde waardoor menselijke fouten ontstaan, we weten het niet of kunnen informatie niet vinden.	Imagoschade Publieke opinie wordt negatief beïnvloedt en daarmee wordt het vertrouwen in de gemeente geschaad.	Doorvragen van en tegendenken door bestuurs- en communicatieadviseurs aan vakinhoudelijke collega's; hebben we alle feiten en informatie op tafel.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 5.000
Het financiële effect is lastig in te schatten en afhankelijk van de gebeurtenis.
Kans (0 - 100%)	10
Ondanks de grote hoeveelheid aan boodschappen die de gemeente dagelijks verzendt is de kans op fouten relatief klein. Bij projecten worden de communicatiemiddelen veelal door externe partijen (bijvoorbeeld aannemers) verzorgt.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Aanvullende rijksvergoeding tekorten Jeugd (2022/2023)
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 5
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het Rijk gaat niet over tot het structrueel maken van de extra middelen voor Jeugd na 2021.	Een lagere rijksbijdrage en daarmee een tekort in de jaarschijven 2022 en 2023.	Intensieve bestuurlijke en ambtelijke lobby
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 6.000.000

Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Geen of verkeerde voorschriften bij vergunningverlening
Organisatie onderdeel	Eenheid Publiek, Ondernemen en Wijken	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Bescherming/borging van publieke belangen (openbare orde en veiligheid, uiterlijk aanzien van de stad, woon- en leefklimaat, gezondheid, voorkomen overlast/hinder, doelmatig/regulering gebruik openbare ruimte etc.). In dat kader subdoelstellingen: consistent optreden en zoveel garantie van gelijke behandeling, bijdrage leveren aan leefbare en evenwichtige lokale samenleving, duidelijkheid bieden inverhouding burger-ondernemer-overheid. Overige doelstellingen binnen vergunningverlening: - redeneren vanuit oplossingen; - gedeelde verantwoordelijkheid aanvrager en vergunningverlener in proces; - kwalitatief goede dienstverlening (transparant, zorgvuldig, deskundig en efficiënt).
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onvoldoende vakkennis Wet en regelgeving niet juist verwerkt	Imagoschade Schadeclaims	Advisering door specialisten (kenniscentrum evenementenveiligheid) Standaard risico-analyse bij grote en middelgrote evenementen. 6 ogenprincipe t.a.v. het proces vergunningverlening Jaarlijkse (bij)scholing medewerkers
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 300.000

Kans (0 - 100%)	10
Doordat consequent de beheersmaatregelen in acht worden genomen, is de kans dat het risico zich voordoet nagenoeg nihil.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Geen tijdige en/of kwalitatief goede vergunningverlening
Organisatie onderdeel	Eenheid Publiek, Ondernemen en Wijken	BPM: Programma 2
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Tijdige en kwalitatief goede dienstverlening (transparant, zorgvuldig, deskundig en efficiënt) bij de vergunningverlening
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Aanzienlijke toename van het aantal evenementenvergunningen Grotere en complexere evenementenvergunningen Spanningsveld tussen dienstverleningsdoelen en wet- en regelgeving Profilering van de stad	Imagoschade Schadeclaims Betalingen i.h.k.v. wet op de dwangsom bij ingebrekestellingen Nadeelcompensatie Meer klachten Meer bezwaarschriften Slechtere beoordeling dienstverlening	Uitbreiding van de administratieve uitvoering, een meer geleidelijke functieopbouw, zorgen voor meer overlap in (specialistische) kennis tussen medewerkers.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000

Kans (0 - 100%)	10

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Vastleggen van onjuiste (persoons)informatie in BS en/of BRP
Organisatie onderdeel	Eenheid Publiek, Ondernemen en Wijken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Conform wet- en regelgeving authentieke (persoons)informatie vastleggen in de registers van de Burgerlijke Stand en de Basisregistratie personen.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onvoldoende kennis Verkeerde interpretatie van wetten / regels Onjuist toepassen van Internationaal privaatrecht en buitenlands Personen- en familierecht. Onjuist / slordig handelen	Imagoschade Schadeclaims Gevolgschade voor onze afnemers en betrokken individuen	Scholing medewerkers, ambtseed en zuiveringseed bij Openbaar Ministerie, juiste en volledige werkprocessen, een goed en actueel werkend systeem
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Gemeente is bestuurlijk / strafrechtelijk aansprakelijk; v.w.b. handelingen van uit de functie Ambtenaar Burgerlijke Stand is deze ook zelf hoofdelijk aansprakelijk voor zijn / haar handelen in deze.
Kans (0 - 100%)	2
Reëel ingeschat.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Verstrekken verkeerde/gevoelige informatie
Organisatie onderdeel	Eenheid Publiek, Ondernemen en Wijken	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Op rechtmatige grondslag verstrekken van juiste informatie.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onduidelijkheid over de rechtmatige grondslag. Onvoldoende kennis van toepasselijke wet- & regelgeving.	Imagoschade Schadeclaims Bestuurlijke boete	Functiescheiding, juiste en volledige werkprocessen, scholing medewerkers, ambtseed medewerkers, integriteitsprotocollen, Login, juiste apparatuur.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
De gemeente is bestuurlijk / strafrechtelijk aansprakelijk voor verkeerde informatieverstrekking.
Kans (0 - 100%)	3
Hoog ingeschat.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Bestuurlijk proces
Organisatie onderdeel	Eenheid Strategie en Regie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Adequaat functionerend bestuurlijk proces, dat tot kwalitatief hoogwaardige besluitvorming leidt
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Onvoldoende sturing/investering op cultuur College/raad niet altijd tevreden over kwaliteit van de stukken Te krappe bezetting	Besluitvorming is van mindere kwaliteit; Continuïteit is niet voldoende geborgd; Verhouding (politiek) bestuur en ambtelijke organisatie verloopt stroef Ontevredenheid bij medewerkers (mogelijk gevolg: ziekte uitval) (politiek) bestuur is ontevreden over de organisatie	HRM-investeringen: MD- en resultaatgerichtwerken-traject; Training college- en raadsvoorstel schrijven; DEMO (specifiek themabijeenkomsten); Bewuste investering in relatie bestuur  organisatie (bijvoorbeeld: BOT-overleg / Placemate-overleg)
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000
Als het risico zich voordoet, heeft dit primair betrekking op het minder makkelijk realiseren van de gemeentelijke doelstellingen. Dit zal uiteindelijk een imagoprobleem veroorzaken. In geval van hierboven genoemde ziekte uitval zich voordoet, wordt het risico maximaal geschat op 0,5 fte (€ 50.000)
Kans (0 - 100%)	10
Gezien de vele trajecten die momenteel lopen, wordt het risico niet groot ingeschat.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Focus
Organisatie onderdeel	Eenheid Strategie en Regie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Focus op actuele strategische koers en toekomstagenda
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Kwaliteit medewerkers (kennis, vaardigheden); Te weinig beschikbare middelen (geld); Samenleving is minder samenredzaam dan verondersteld Rechtsongelijkheid	Imagoprobleem gemeente Apeldoorn bij externe partners (burgers, bedrijven), dat niet snel is om te buigen; Imagoprobleem gemeente Apeldoorn bij mede-overheden (bondgenoten); Geen/minder concrete resultaten, o.a. door minder goede inzet lobby SR specifiek: Inzet van strategische capaciteit SR die niet wordt benut	Organiseren trendconferenties Medewerkers volgen trainingen (strategisch positioneren, scenarioplanning) Beschikbaar stellen 3-jarig lobbybudget voor intensivering lobby Inzet op betrokkenheid samenleving
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 100.000
Als de koers van de gemeente Apeldoorn niet wordt gevolgd/herkend door burgers, bedrijven en/of mede-overheden, zal dit ertoe leiden dat de gemeente een negatief imago krijgt. Het effect hiervan is dat overleg met de externe partners moeilijker wordt, waardoor doelstellingen niet of moeilijker worden gerealiseerd. Een eenmaal negatief imago is bovendien moeilijk om te buigen; ‘men blijft lang negatief oogsten’. Dit kan voor SR ertoe leiden dat ingezette strategische capaciteit van de eenheid niet (volledig) wordt benut door het bestuur/directie. Het financieel effect hiervan wordt geschat op maximaal 1,0 fte (€ 100.000).
Kans (0 - 100%)	30
De eenheid Strategie & Regie heeft zich inmiddels weten te positioneren als strategische sparringpartner, waar zowel directie als eenheden automatisch de weg heen weten te vinden. De in 2013 georganiseerde trendconferentie is succesvol verlopen; op het gebied van lobby (standpunten, geld) heeft de gemeente Apeldoorn al ervaring opgebouwd. Recent is onder andere bij de provincie € 17 mln aan extra subsidie gerealiseerd.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Asbest
Organisatie onderdeel	Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Volgens geldende wet en regelgeving behandelen en controleren van asbestsloop-meldingen en toezien op het naleven van de regelgeving in de bestaande bouw. Beschermen volksgezondheid.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Ondeskundig en onzorgvuldig omgaan met asbest	Gezondheidsrisico verwijderaars/ bouwvakkers Gezondheidsrisico omwonenden Gezondheidsrisico toezichthouders Negatieve publiciteit/-imagoschade/ paniek Aansprakelijkheidsstelling Gemeente Apeldoorn Opvang gedupeerden Asbestsanering op kosten van de gemeente bij incidenten, waarbij de overtreder/eigenaar onwillig is in de toekomst nog steeds onbekende risico’s	Heldere protocollen en werkinstructies, er is een asbestprotocol opgesteld waarin alle acties en verantwoordelijkheden voor asbest inclusief acties extern en de intern verantwoordelijke teams zijn beschreven. Deze wordt momenteel geïmplementeerd en is breder dan alleen asbest bij sloop. Het wetsvoorstel voor een asbestdakenverbod in 2024 is door de Eerste Kamer afgewezen. De reden van het verwerpen van het verbod door de Eerste Kamer lag echter niet in het feit dat de gevaren voor de volksgezondheid niet aanwezig waren, maar in het ontbreken van financiële compensatie. Tot dat meer duidelijkheid bestaat over een eventueel vervolg wordt er Apeldoorn voor gekozen om in te zetten op het stimuleren van (buurtgewijze) sanering door de bewoners, bewoners ontzorgen en mee-koppelkansen voor bedrijven en bewoners stimuleren (bijvoorbeeld zon of extra isolatie na asbestsanering). Voorlichting over en ontzorgen en faciliteren van asbestsaneringen draagt bij in de preventie van illegale sanering en dumping en helpt gezondheidsrisco’s te voorkomen.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000

Kans (0 - 100%)	20
Door deskundigheid van de toezichthouders is het risico dat asbest niet wordt opgemerkt, beperkt.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Beheerorganisatie BAG (basisregistratie adressen en gebouwen)
Organisatie onderdeel	Eenheid Informatie	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Ontsluiten van digitale basisgegevens van alle officiele adressen en panden, verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen in nederland
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De BAG (basisregistratie adressen en gebouwen) is nog niet 100% correct en actueel.	Bij een onderzoek naar veiligheid van een bepaald type gebouwen worden te veel of te weinig gebouwen meegenomen. Bij besluitvorming over woningvoorraad of kantoorvoorraad is niet duidelijk wat de juiste cijfers zijn. Te weinig of geen OZB geheven.	Stimuleren dat afnemers geconstateerde fouten in de BAG melden en deze fouten onderzoeken en corrigeren. Inzet van mutatiedetectie om veranderingen in gebouwen snel in beeld te krijgen en te kunnen verwerken. Inzet van kwaliteitsmonitoring.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 25.000
Dit is gebaseerd op OZB derving
Kans (0 - 100%)	15
Van de bestaande gegevens in de BAG is inmiddels circa 85% correct. De Overige 20% wordt gestaag verbeterd. De kwaliteit van de invoer van nieuwe gegevens is op order. Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Bestemmingsplannen vaststellen binnen termijn van 12 weken
Organisatie onderdeel	Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Bestemmingsplan wordt binnen 12 weken vastgesteld door de raad.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Aard, complexiteit en impact van de zienswijzen en het aantal zienswijzen.	Schadevergoeding kan door rechter worden toegekend (na rechterlijke nadere termijnstelling)	Binnen team O&A wordt de 12 weken termijn in het werkproces betrokken en in de gaten gehouden. In dien nodig wordt de termijn verlengd. De raad wordt actief geïnformeerd over de bestemmingsplannen die niet binnen de 12 weken termijn worden vastgesteld.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 10.000

Kans (0 - 100%)	10

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Kwetsbare functies bij toetsing en controle omgevingsvergunningen voor bouwen en gebruik, monumenten, aanlegvergunningen en sloop. Asbestsloopmeldingen, kamerverhuurverordening en handhaving bestaande voorraad
Organisatie onderdeel	Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Het waarborgen van de veiligheid en de ruimtelijke kwaliteit van de bebouwde en onbebouwde omgeving.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Toezichthouders komen op plekken die gevaarlijk kunnen zijn en zijn geisoleerd in de uitvoering van hun taak en moeten ter plaatse soms verstrekkende besluiten nemen.	Er wordt een verkeerde beslissing genomen, waardoor de veiligheid in het geding komt. Lichaamlijk letsel en aansprakelijkheidsstelling gemeente door eigen personeel of door nabestaanden.	Goede protocollen, opleiding en training van personeel Waar mogelijk zorgen voor achtervang en rugdekking van personeel (belangrijke bezoeken nooit alleen). Collegiale toetsing. (aansprakelijkheids)verzekering. Beschikbaarheid beschermende kleding
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000
Bij in gebreke stellen van de gemeente zal het financiële risico beperkt zijn tot het eigen risico van de aansprakelijkheidsverzekering.
Kans (0 - 100%)	50
De toezichthouder is op het moment van beslissing een vooruitgeschoven post van de gemeente.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Extra afschrijving op onderwijsgebouwen.
Organisatie onderdeel	Eenheid Jeugd, Zorg & Welzijn	BPM: Programma 5
Portefeuillehouder	N.T. Stukker
Doelstelling	Het bieden van voldoende en kwalitatief goede onderwijshuisvesting.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Als een schoolgebouw niet meer voor onderwijsdoeleinden wordt gebruikt, en de boekwaarde is hoger dan de actuele marktwaarde, zijn we verplicht om de boekwaarde af te waarderen tot aan de actuele marktwaarde.	Kosten van extra afschrijving op voormalige schoolpanden kunnen niet onbeperkt gefinancierd worden vanuit de reserve onderwijshuisvesting.	Er wordt bij leegstaande schoolpanden onderzocht of herontwikkeling van huidige onderwijslocaties naar het gemeentelijk Grondbedrijf mogelijk is. Binnen het totaal van toekomstige ontwikkelingen onderwijshuisvesting houden we, voor zover mogelijk, rekening met hergebruik van leegstaande onderwijsgebouwen. Voor de meeste schoolgebouwen hebben we met de schoolbesturen afspraken gemaakt over gebruik van panden waardoor het financiële risico voor de gemeente voor de komende jaren lager wordt ingeschat (risicoprofiel is nu incidenteel in plaats van structureel).
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 2.000.000
Het 2.000.000 euro risicobedrag is berekend op basis van uitkomst van inventarisatie risicovolle panden (vergelijking marktwaarde en boekwaarde) waarbij gerekend is met een kans van 50% dat voormalige schoolpanden in de toekomst moeten worden afgewaardeerd.
Kans (0 - 100%)	50
Het 2.000.000 euro risicobedrag is berekend op basis van uitkomst van inventarisatie risicovolle panden (vergelijking marktwaarde en boekwaarde) waarbij gerekend is met een kans van 50% dat voormalige schoolpanden in de toekomst moeten worden afgewaardeerd. Financieel effect: We hebben onze schoolpanden die de komende jaren mogelijk in aanmerking zouden kunnen komen voor herontwikkeling geinventariseerd. We hebben de marktwaarden vergeleken met de boekwaarden en afspraken gemaakt met de schoolbesturen over gebruik van deze schoolpanden in de komende jaren.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Europees aanbesteden
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Naleving (Europese) aanbestedingsrichtlijnen.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Medewerkers zijn niet of in onvoldoende mate op de hoogte van de regels van Europees aanbesteden.	Leidt mogelijk tot overschrijding van door de raad vastgestelde fouttolerantie, waardoor geen rechtmatigheidverklaring wordt afgegeven. Tevens levert foutief aanbesteden risico’s op voor het imago (verloren rechtszaken etc.) van de gemeente.	Preventief: Voorlichting (o.a. via cursus inkoop & aanbesteding Apeldoorn Academie) Alle Europese aanbestedingen via Inkoop Minder mensen betrokken bij Inkoop en digitaal inkopen (visiedocument inkoop) Reactief: Per kwartaal verbijzonderde interne controle op juiste (Europese) aanbesteding (Ingebed in dagelijkse werkzaamheden) - Jaarrekening controle accountant (Ingebed in dagelijkse werkzaamheden) - Sturen op afwijkingen van het inkoop- & aanbestedingsbeleid (Ingebed in dagelijkse werkzaamheden) - Uitvoeren Spendanalyse (In uitvoering)
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Het is moeilijk in te schatten omdat de schades in hoogte kunnen verschillen. We zijn uitgegaan van 1 grote schadeclaim.
Kans (0 - 100%)	10
We gaan ervan uit dat ongeveer 1 keer in de 10 jaar dit kan gebeuren.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Innen belastingen
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Het op een juiste, tijdige en volledige manier innen en heffen van belastinggelden.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Koppelingen van gegevens (I-NUP, BAG, ICT) Regionalisering Meerdere partijen Steeds grotere afhankelijkheid van derden Aanschaf nieuwe belastingapplicatie	Rentederving Extra productie (=capaciteit) Imagoschade De belastingen worden veel later geïnd. Belastingen worden niet volledig geind.	Afspraken over de herwaardering en de kwaliteit van de herwaardering zijn opgenomen in de collectieve samenwerkingsovereenkomst. Regie-functionaris bewaakt deze afspraken. IC bij Tribuut De rapportages van de Waarderingskamer en de hieruit voortvloeiende acties, instructies of maatregelen opvolgen. Managementinformatie / rapportages vanuit Tribuut
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
Dit bedrag is nodig om personele inzet te plegen om de gegevens alsnog te verkrijgen en/of te verwerken. Het innen van belastingen gaat om ongeveer € 80.000.000,-.
Kans (0 - 100%)	10
Er zijn momenten in het proces waar er een controle plaatsvindt. Als er op dat moment iets niet in orde is kan er correctie plaatsvinden.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Onderhoud gebouwen
Organisatie onderdeel	Eenheid Organisatie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Effectieve en efficiënte inrichting van (interne) ruimte en werkplekken.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
In afwachting van het project “gemeentelijke huisvesting en dienstverlening 2020” , op weg naar een toekomstigbestendige organisatie, worden er nog geen grote investeringen gedaan in het onderhoud.	Aansprakelijkheid bij ongevallen met een eigen risico van € 12.500 per geval. Hoge kosten bij overstromingen van ruimten in het stadhuis.	Preventief aan laten brengen van profielen bij plafondplaten. Dit is onderdeel van het MJOP (MeerJarenOnderhoudsPlanning). Het aan laten brengen van overstorten, waardoor het hemelwater rechtstreeks zal worden afgevoerd naar het Marktplein. Daarmee wordt voorkomen dat het souterrain (keuken en vergaderzalen) van het stadhuis deels onder water komen te staan.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000
Het financiële effect is lastig in te schatten en afhankelijk van de gebeurtenis. Bij wateroverlast in het stadhuis kunnen de kosten snel oplopen.
Kans (0 - 100%)	10
Met het repareren van de meest cruciale plafondplaten wordt de kans op ongevallen tot een minimum beperkt. Dit wordt blijvend actief gemonitord. En het aanbrengen van overstorten medio 2016 zal het risico op wateroverlast substantieel verlagen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Werken voor derden (voorheen Regionalisering)
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	2.1 (o.a.) Uitvoeren en samenwerken met omliggende gemeenten en andere partijen op het gebied van front- backoffice taken. Deze vinden plaats op het gebied van sociale zaken, jeugdzorg, OVIJ en belastingsamenwerking, CJG.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Wijzigingen in het beleid van regiogemeenten waardoor geen diensten in Apeldoorn worden ingekocht Een wijziging in het Apeldoorns beleid om niet meer regionaal te werken	Dekkingstekort omdat we cao technisch het personeel 2 jaar door moeten betalen. Hoge kosten voor de gemeente aan WW uitkeringen (gemeente is kostendrager) voor personeel dat na 2 jaar uit dienst gaat indien werk vevalt. Dekkingstekort voor materiele kosten (bv. kapitaallasten investeringen, kicenties)	Investeren in relatiemanagement, communicatie en lange termijn partnership Waar mogelijk flexibiliteit behouden in personele bezetting zodat ingespeeld kan worden op eventuele krimp (en uitbreiding). NB: aangezien het merendeel van de regionale dienstverlening meerjarig is, kan de inhuur van personeel niet alleen op tijdelijke basis plaatsvinden. contractuele afspraken maken over voorwaarden bij contractbeeindiging zoals opzegtermijn, personeelskosten
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 750.000
Plusminus 30 medewerkers ad € 50.000,- aan loonkosten = € 1.500.000,- per jaar. Hiervan stroomt in het eerste jaar 50% uit en hiermee komen de kosten op € 750.000,- per jaar en dit 4 jaar lang = € 3.000.000,-. Voor de totale dienstverlening voor een organisatie is dat gemiddeld € 750.000.
Kans (0 - 100%)	25
Er van uitgaande dat eenmaal per 4 jaar een organisatie kiest voor een andere leverancier van deze dienstverlening.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Financiële consequenties in MPB opgenomen tekorten en volume- en prijsontwikkeling Jeugdhulp worden onvoldoende door de ingezette maatregelen opgevangen
Organisatie onderdeel	Eenheid Jeugd, Zorg & Welzijn	BPM: Programma 5
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	Kinderen en jongeren groeien gezond en veilig op.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De Jeugdwet (decentralisatie jeugdhulp per 1/1/2015) maakt ons verantwoordelijk voor het bieden van passende hulp voor onze jongeren. De verwijzingen naar jeugdhulp worden afgegeveven door Stichting CJG, huisartsen, jeugdartsen, medisch specialisten en gecertificeerde instellingen (jeugdbescherming en jeugdreclassering). Ontwikkelingen in het aantal jongeren die jeugdhulp nodig hebben en de noodzakelijke duur / zwaarte van de toegekende jeugdhulp, maken dat de kosten fors kunnen toenemen. Zorginstellingen declareren met terugwerkende kracht (wettelijk binnen 5 jaar) kosten bij de gemeente. We zien een afname in de declaratieachterstand ten opzichte van het begin van de decentralisatie maar er blijft sprake in forse achterstand.	Als uitsluitend noodzakelijke maatwerkvoorzienignen worden geindiceerd zal voor de minder noodzakelijke jeugdhulp wachttijden onststaan.	Actieve bestuurlijke en ambtelijke lobby (via de VNG en de G40) gericht op aanvullende rijksbijdrage aan de gemeente om de wettelijke taak van Jeugdhulp voor onze kwetsbare jongeren te kunnen financieren. Effectieve en efficiënte (samenwerkings) afspraken met regiogemeenten op het vlak van inkoop, kwaliteit, toezicht en handhaving maken. Hiermee versterken we onze rol als opdrachtgever en kunnen we bij jeugdhulpaanbieders een zo goed mogelijke prijs-kwaliteit voor de aan onze inwoners geleverde zorg organiseren. Afspraken maken voor het indiceren van passende zorg waarbij we sturen op kostenbewustzijn bij verwijzers, dus op doelmatige en duurzame zorg. In het plan van aanpak vanuit het project kostenbesparing Jeugdhulp zijn mogelijke kostenbesparende maatregelen uitgewerkt. Maatregelen zijn of worden na besluitvorming geïmplementeerd.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 10.000.000
Uit landelijk onderzoek (voorjaar 2019) blijkt dat tot en met 2018 kosten jeugdhulp jaarlijks met 6 tot 8% zijn toegenomen in Nederland (vulumeontwikkeling Jeugdhulp). Voor Apeldoorn betekent dit een jaarlijkse toename van 3 mijloen euro aan kosten Jeugdhulp als deze trend zich in de toekomst doorzet. Door invoering van kostenbesparende maatregelen kunnen we binnen Apeldoorn de volumeontwikkeling bijsturen.
Kans (0 - 100%)	70
In de tussentijdse rapportage 2019 (juni 2019) verwachten we een financieel tekort over 2019 tussen de € 8.000.000 en € 11.000.000. De actuele prognose uit september 2019 bevestigd dat beeld. Inclusief volumegroei en indexatie stijgt het tekort naar ruim € 15 miljoen. Op basis daarvan wordt het financiële gevolg als volgt bepaald: - 50% van de maatregelen leveren niet het benodigde/geraamde rendement op: € 7,5 miljoen - volumeontwikkeling is geen 4% maar 8% in de komende jaren: - 1,5 miljoen - CAO leidt tot hogere indexatie, 1% - 1,0 miljoen Het risico profiel voor de MPB 2020-2023 wordt op basis van deze meest actuele inzichten bijgesteld naar een stuctureel tekort van € 10.000.000 op de budget Jeugdhulp. We zien dat het aantal clienten ook in 2019 blijft toenemen (is een risico voor volume totale kosten Jeugdhulp). We zien ook dat het gemiddelde kosten per client per maand in de eerste maanden van 2019 zijn gedaald. We gaan nu uit van een kans op 50% dat het risico zich volledig zal voordoen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Structureel onvoldoende budget Bijstand
Organisatie onderdeel	Eenheid activering en inkomen	BPM: Programma 6
Portefeuillehouder	M.J.P. Sandmann
Doelstelling	Wij streven er naar de kosten van Bijstandverelening te dekken uit de rijksvergoeding (BUIG) die wij hiervoor ontvangen.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het verdeel model BUIG is inmiddels wat verbeterd, maar sluit nog niet geheel aan op de situatie van Apeldoorn, waardoor het budget achter blijft bij het volume. Ook veroorzaakt de verhoging van het eigen risico dat de rijksvergoeding niet toereikend is. Echter, de verdeling is nu niet meer het grootste probleem maar het ontoereikend macrobudget geldt als de belangrijkste oorzaak voor de tekorten van gemeenten. (Zie Advies van De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB)	Een structureel financieel tekort op de bijstand zal ofwel vanuit andere budgetten in het sociaal domein ofwel vanuit de algemene middelen moeten worden opgevangen.	Actieve bestuurlijke en ambtelijke lobby gericht op het verfijnen van het verdeelmodel voor Bijstandsuitgaven. Lobby via VNG, Divosa en G32 richting het rijk. Participatie in ambtelijke werkgroepen. Actieve samenwerking met andere gemeenten met hetzelfde probleem. Doorontwikkelen en implementeren effectief en efficiënt transformatiebeleid volgens de leidende principes in het Sociaal Domein. Actieve en effectieve samenwerking met regiogemeenten en bedrijfsleven in kader Arbeidsmarktregio (FactorWerk). Blijvend onderzoeken (zowel intern als extern) en voorbereiden van mogelijke ombuigingsmaatregelen op de bijstandsuitgaven. We nemen de aanbevelingen van het Berenschot-rapport over. Strakke monitoring van de in- en uitstroom bijstand en van de effectiviteit van re-integratie. De integratie van de werkprocessen van de eenheid Activering & Inkomen en het Werkbedrijf Lucrato leidt tot een effectievere en efficiëntere werkwijze, waarbij werkgevers centraal staan. De vorming van Lucrato draagt bij aan het terugdringen van het aantal bijstandsgerechtigden.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet. Voor het betalen van de bijstandsuitgaven en loonkostensubsidies (incl. beschut werk) in het kader van deze wet, ontvangen gemeenten het bijstandsbudget. In de jaren 2015 t/m 2017 hebben we een beroep gedaan op de vangnetregeling omdat het tekort meer bedroeg dan de 5% eigenrisicodrempel. Voor het jaar 2018 is de verwachting dat het tekort t.o.v. het rijksbudget van ongeveer € 2,1 mln. beneden deze eigenrisicodrempel zal blijven waardoor we naar verwachting geen aanspraak zullen maken op de vangnetregeling. We verwachten, op grond van de doorrekeningen, ook voor de jaren 2019-2022 geen aanspraak te zullen maken op de vangnetregeling. Desalniettemin, verwachten we de aankomende jaren een structureel tekort ten opzichte van de rijksbijdrage tussen € 1,5 mln. en € 2,5 mln. Om die reden zetten wij in 2018 en verdere jaren een bedrag uit de algemene middelen in voor dit doel (MPB 2018-2021)
Kans (0 - 100%)	25
Wij gaan uit van een kans van 25% dat het risico op een structureel tekort op de bijstand, met een bandbreedte tussen € 0,2 mln. en € 0,5 mln., zich de komende jaren voor zal doen door een ontoereikend macrobudget en budgetverdeling.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Licenties niet op orde
Organisatie onderdeel	Eenheid Informatie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Er is onvoldoende zicht op het aantal benodigde licenties (bevoorbeeld bij krimp of groei van de organisatie alsmede bij dienstverlening aan externen).	Bij te weinig licenties dienen er extra licenties te worden aangeschaft en kunnen er boetes worden opgelegd; Bij te veel icenties betaalt de gemeente/klant ondodige kosten.	Aantal benodigde licenties monitoren. Met grote softwareleveranciers wordt gesproken over maatregelen of zijn al afspraken gemaakt. Er wordt kritisch meegekeken bij samenwerking met externe partijen.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 300.000

Kans (0 - 100%)	10

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Aansprakelijkstelling
Organisatie onderdeel	Eenheid Veiligheid & Recht	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	Er voor zorgen dat de gemeente Apeldoorn zo min mogelijk aansprakelijk wordt gesteld. Als aansprakelijkstelling toch gebeurt, de schadeclaims zorgvuldig mogelijk afhandelen, eventueel in overleg met de verzekeraar.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Handelen van de gemeente.	Er moet een schadebedrag worden uitgekeerd.	Juristen tijdig inschakelen om aansprakelijkstelling te voorkomen, maar ook om de claim goed te kunnen behandelen en verzekeringsdekking te hebben.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 62.500
De verwachting is dat 5 schade aansprakelijkheids gevallen zijn per jaar. De maximale kosten zijn € 12.500,- aan eigen risico per schade geval.
Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Financiële consequenties in MPB opgenomen tekorten en volume- en prijsontwikkeling ontwikkeling Wmo worden onvoldoende door de maatregelen opgevangen
Organisatie onderdeel	Eenheid Jeugd, Zorg & Welzijn	BPM: Programma 7
Portefeuillehouder	N.T. Stukker
Doelstelling	Alle burgers doen zo goed mogelijk zelfstandig, volwaardig met een aanvaardbare kwaliteit mee aan de samenleving en worden ondersteund waar nodig.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het rijk hanteert verdeelmodellen voor de verdeling van de landelijke budgetten voor zorgtaken (WMO, lokaal, beschermd wonen en maatschappelijke opvang) over gemeenten. Deze verdeelmodellen sluiten niet altijd aan op de lokale situatie van gemeenten. Het rijk voert bij de decentralisatie van zorgtaken kortingen door op de oorspronkelijke budgetten. Die kortingen zijn nog steeds aan de orde. Ook omdat er sprake is van verschuivingen van cliënten tussen zorgwetten. Extramuralisering (GGZ, Justitie, ZVW en WlZ) leidt tot extra instroom van inwoners naar de gemeentelijke WMO. De kosten van WMO lokaal en Beschermd wonen nemen hierdoor toe. Gerechtelijke uitspraken, zoals van de Centrale Raad van Beroep, hebben gevolgen voor de uitvoering van de Wmo. Het gaat om uitspraken over huishoudelijke hulp, de mantelzorg en woningaanpassingen. Omdat de eigenbijdrage van clienten (via CAK) per 1/1/2019 niet meer inkomensafhankelijk maar wettelijk gemaximaliseerd is 17,50 per maand verwachten we dat meer inwoners een beroep zullen doen op met name huishoudelijke hulp.	Een structureel financieel tekort op de WMO moet worden gedekt uit andere budgetten binnen het zorgdomein of uit de algemene middelen.	Actieve bestuurlijke en ambtelijke lobby gericht op een toereikende rijksvergoeding voor het zorgdomein. Lobby via VNG en G32 richting het rijk. Actieve samenwerking met andere gemeenten en zowel de lokale als regionale belangen zo duidelijk mogelijk naar voren brengen. Effectieve en efficiënte (samenwerkings)afspraken maken met regio gemeenten op het vlak van inkoop, informatievoorziening, monitoring en verantwoording. Hier versterken wij onze rol als opdrachtgever en kunnen wij met zorgaanbieders een zo goed mogelijke prijs-kwaliteit-verhouding overeenkomen. We zetten in op toezicht en handhaving bij instellingen om misbruik van middelen te voorkomen. Uitvoering van de in de MPB 2020-2023 opgenomen maatregelenten ten aanzien van de WMO. Waarbij de focus ligt op het verbeteren van de toegang, het inzetten van het voorliggend veld (algemene voorzieningen) en het aanspreken van inwoners op hun eigen mogelijkheden. Beoordelen welke inwoners een beroep zouden moeten doen op de WLZ i.p.v. de WMO.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 14.000.000
We hebben te maken met oplopende kosten voor de lokale wmo (begeleiding, dagbesteding) door toename van het aantal cliënten en (dure) maatwerkvoorzieningen. Ook voor huishoudelijke hulp (schoon huis) lopen de kosten op als gevolg van het abonnementstarief per 2019. De volumegroei varieert in de verschillende onderdelen van 20 tot 60%. In de prognose houden wij er rekening mee dat deze volumegroei afvlakt naar respectievelijk 10% (schoon huis) en 5% (overige producten). Risico is dat deze percentages hoger uitvallen. Daarnaast is het risico dat de thans gehanteerde indexpercentages (2,5%) in de praktijk hoger uitvallen, met name omdat de CAO-ontwikkelingen tot hogere loonkosten. Tot slot is onderdeel van dit risico dat de opgenomen maatregelen ter demping van het tekort niet het volledig verwachte rendement opleveren (aanname, 50%)
Kans (0 - 100%)	70
Voor de lokale wmo is het risico groot dat we niet uitkomen met het bestaande budget. In het proces van doordecentralisatie van het budget voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang is nog zoveel onzeker, dat het bepalen van een kanspercentage uitermate lastig is.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Vennootschapsbelasting
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling	duidelijkheid over evt. vpb plicht
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Door de inwerkingtreding van de Wet Modernisering Vennootschapsbelasting(VPB) per 1-1-2016 kunnen gemeenten VPB-plichtig worden voor activiteiten waarbij wordt opgetreden als ondernemer. (geldt ook voor overheidsondernemingen). De belastingdienst heeft aangegeven dat de opbrengst uit afval en reclame openbaar gebied wordt belast. Apeldoorn zal bezwaar maken tegen de aanslag. Onderzoek wordt nog gedaan naar opwekking energie. Standpunt van de gemeente was dat zij nog niet belastingplichtig is voor de VPB. De belastingdienst heeft echter aan alle gemeenten aangiftebiljetten verzonden voor 2016. Apeldoorn doet aangifte VPB vanaf 2016.	De gemeente moet VPB afdragen. Op grond van de eerste inventarisatie en externe toets is de verwachting dat er geen VPB afgedragen hoeft te worden. Er is geen budget opgenomen binnen de begroting.	opbouwen fiscaal dossier pro actief in overleg met belastingdienst over fiscaal dossier nauwgezet volgen ontwikkelingen uitwerking vpb bij duidelijkheid over evt. belastingplicht een budget ramen in MPB
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
Vooralsnog is de verwachting dat de gemeente Apeldoorn niet vpb plichtig zal worden voor de activiteiten grondbedrijf, vastgoedbedrijf, parkeren, werken voor derden, stadsbank/activerium. Het risico afval bedraagt € 10.000 en het risico reclame bedraagt € 150.000. Risico energie is niet bekend.
Kans (0 - 100%)	20

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Datalek
Organisatie onderdeel	Eenheid Informatie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het nemen van passende technische en organisatorische maatregelen om de kans op datalekken te beperken.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De gemeente Apeldoorn wordt het doelwit van externen die informatie buit maken of sabotage plegen door hacken, phising DDos aanvallen of social enginering. Verlies of onachtzaam omgaan met persoonsgegevens / informatie door medewerkers	Privacy van burgers en ondernemers wordt geschaad, dan wel wordt er misbruik gemaakt van de verkregen informatie. Dit kan leiden tot reputatieschade en boetes. Privacygevoelige gegevens of anderszins vertrouwelijke informatie komt in het bezit van niet daartoe geautoriseerde personen.	Zorgvuldig werken met persoonsgegevens is onderdeel van de reguliere werkprocessen. De PDCA cyclus is van toepassing op privacy en informatiebeveiliging. Er zijn vastgestelde procedures voor het melden van beveiligingsincidenten en datalekken. Die zijn concernbreed gecommuniceerd. Informatiebeveiliging- en privacy oplossingen worden geïmplementeerd en zijn concern-breed consistent en operabel. We zijn compliant aan de AVG, NEN-ISO/IEC 27002. Er loopt een continu programma om medewerkers te informeren en te scholen over informatiebeveiliging en privacy.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 50.000
Een datalek kan tot extra "reparatie"-werkzaamheden leiden. Bijvoorbeeld het informeren van de betreffende burgers, forensisch onderzoek, nemen van additionele beveiligingsmaatregelen, extra communicatie richting pers c.a. Bedrag is een geactualiseerde schatting gebaseerd op boetes die in de praktijk door de autoriteit persoonsgegevens worden opgelegd.
Kans (0 - 100%)	25
De kans op een datalek van majeure omvang is beperkt. Vandaar dat hier uitgegaan wordt van 25% kans.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Omvang reserve Zwitsal
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Herontwikkelen van het bedrijventerrein Zwitsal wordt herontwikkeld tot het realiseren van een Podium voor de Stad met een mix van functies op het gebied van Maken, Spelen en Beleven (en op termijn Wonen). Mede op grond van toenemende risico’s in de vastgoedexploitatie worden in 2020 ontwikkelperspectieven opgesteld, waarbij samenwerking met derden wordt gezocht teneinde de risico’s voor de gemeente te reduceren. De corona-situatie heeft deze koers versterkt. Op basis van deze op te stellen ontwikkelperspectieven zal ten behoeve van de vast te stellen ontwikkelstrategie in het najaar 2020 een integrale risico-analyse verricht, wellicht op de methode zoals ook bij grondexploitaties wordt gehanteerd (Monte Carlo-analyse). Tot dan wordt het huidige risicoformat ook voor dit project op hoofdlijnen gehandhaafd.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Geen of onvoldoende marktinteresse in (integrale) aankoop van het vastgoed en de openbare ruimte Onvoldoende verhuurmogelijkheden (mismatch tussen vraag en aanbod) icm tussentijdse huuropzeggingen en/of geen huurverlengingen en hogere instandhoudingskosten vastgoed Aanbestedingsresultaten icm onvoorziene omstandigheden Geen budgettoevoeging aan de reserve voor indexering en kapitaallastenrente. Sterker faciliteren van een intensievere samenwerking tussen huurders en gebruikers, wellicht via een corporatiemodel	Bijstorten in reserve icm herziening doorontwikkeling Remehalocatie Langer instandhouden en exploiteren van vastgoed en openbare ruimte Geen budgetneutrale vastgoedexploitatie mogelijk Hogere uitname uit reserve (1) Hogere uitname uit reserve (2) Kapitaallastenrente en indexering zijn extra kostenposten die ten laste komen van de risicobuffer vanuit de kaderwijziging 2017	Versneld afstoten van gebouwen Sloop van gebouwen in combinatie met ontwikkeling van nieuwe woningen Kostenbewust sturen binnen de doelstelling van het project Daadwerkelijke uitvoering van maatregelen bezien in het licht van aanbestedingsresultaten en mogelijke goedkopere inhoudelijke keuzes maken Intensivering marktverkenning voor verhuurmogelijkheden Investeren in vastgoed met oog op verkrijgen van huurders voor leegstaande panden die nu niet goed verhuurbaar zijn; dit betreft met name de vraag naar kleinere units tegenover het huidig aanbod van grote ruimten
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000
De bedragen zijn zeer indicatief. Het structurele risico ad € 100.000 per jaar betreft bij het niet kunnen verkopen van de locatie binnen 10 jaar en zal dus optreden omstreeks 2026. De jaarlijkse vastgoedbaten kunnen dan de jaarlijkse lasten van vastgoed en openbare ruimte niet voldoende dekken. Het incidentele risico ad € 0,5 miljoen betreft hogere projectkosten dan geraamd (programma 9 taakveld 8.1) icm een niet sluitende vastgoedexploitatie in een jaar (programma 1 taakveld 0.3). De risico's zijn benaderd vanuit de raming van het Zwitsalproject ten behoeve van de kaderwijziging Vlijtsepark in voorjaar 2017. Het financiele risico is ongewijzgd ten opzichte van de Jaarrekening 2019. Dekking voor de risico's is vooralsnog de aanwezige risicobuffer binnen de bestemmingsreserve Zwitsal.
Kans (0 - 100%)	20
De kans van optreden wordt laag ingeschat gelet op de huidige actualiteit. Daarbij treden de risico's hoogstwaarschijnlijk ook niet tegelijk op. De kans van optreden van het incidentele risico van € 0,5 mio wordt als laag ingeschat. Het verkooprisico van terrein en/of opstallen is inmiddels (medio 2020) afhankelijk geworden van de huidige economische ontwikkelingen. Hierbij moet wel beschouwd worden dat tbv VJN 2019 vanuit de reserve Zwitsal € 1 mio is bijgedragen aan de Algemene Reserve. Het kans van optreden is ongewijzgd ten opzichte van de Jaarrekening 2019.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Private Kwaliteitsborging
Organisatie onderdeel	Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling	Voldoende dekking voor alle personeelslasten.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Als de wet voor Private Kwaliteitsborging wordt aangenomen dan wordt de bouwtechnische toetsing van bouwplannen en het toezicht tijdens de bouw overgeheveld naar marktpartijen.	Zolang de desbetreffende medewerkers nog in dienst zijn, hebben we personeelslasten waar geen dekking tegenover staat. De leges inkomsten worden namelijk lager.	Gericht sturen op formatie door bij vacatures deze tijdelijk in te vullen. Afspraken over loopbaanontwikkeling maken.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 175.000
Inschatting personeelslasten 2 FTE, rest wordt via de flexibele schil opgevangen. behandeling 1e kamer 22 januari 2019.
Kans (0 - 100%)	25
Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Volumemutatie aantal zorgplaatsen
Organisatie onderdeel	Eenheid Jeugd, Zorg & Welzijn	BPM: Programma 5
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Aanbieders vestigen nieuwe locaties in Apeldoorn, breiden bestaande locaties uit of sluiten locaties.	Hogere of lagere uitgaven dan waarmee in de meerjarenprogrammabegroting rekening is gehouden. Voor hogere uitgaven zijn mogelijk geen dekkingsmiddelen aanwezig. Ingeval van sluiting kan zorgverlening onder druk komen te staan.	Zowel ambtelijk in werkgroepen als bestuurlijk in VNG commissies en G32 pijler voeren wij al een aantal jaren een gezamenlijke lobby richting het Rijk als wetgever en geldverstrekker. Doel hiervan is om zowel de lokale als regionale belangen zo duidelijk mogelijk naar voren te brengen. Door het uitvoeren van een transformatie agenda werken we toe naar een inclusieve samenleving met voldoende aandachbt voor herstel, ontwikkeling, participatie, financiën en eigen invloed van de clliënt.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 3.000.000

Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Energieneutraal in 2030
Organisatie onderdeel	Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving	BPM: Programma 4
Portefeuillehouder	M.J.P. Sandmann
Doelstelling	Gemeente Apeldoorn heeft de ambitie om Apeldoorn duurzamer en klimaatneutraal te maken (Bestuursakkoord 2018-2022). In de uitvoeringsagenda voor de komende jaren (t/m 2021) is gericht op versnelling van de energietransitie. We willen daarbij substantieel sneller gaan dan de landelijke trend (Versnelling plus). Versnelling plus koerst op een percentage energieneutraliteit van 28% in 2030. In de periode na 2021-2030 verwachten we veel van innovatie.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Voortgang m.b.t. grootschalige opwekking van duurzame energie (wind, biovergisting) loopt moeizaam (weinig acceptatie). Ook de acceptatie van grootschalige zonnevelden is een punt van aandacht. In de gebouw-gebonden omgeving spelen onrendabele business cases, onvoldoende afnemers die nodig zijn voor de uitrol van warmtenet, het falen van markt en overheid. Het aanbod van bedrijven sluit van nog onvoldoende aan bij de behoefte van particuliere woningeigenaren. Wetgeving (warmtewet, elektriciteitswet) is in beweging. Ook is er zowel landelijk als lokaal nog geen gedeeld eindbeeld over de toekomstige energievoorziening. Dialogen over de energietransitie worden lijken nog wat te weinig integraal gevoerd te worden.	Het broeikast effect en de gevolgen klimaatmaatverandering. Verder kan op termijn leveringszekerheid, veiligheid en betaalbaarheid van de energievoorziening in het geding komen.	- Landelijk is het kliamaatakkoord gesloten - In regionaal verband wordt de Regionale Energie Strategie (RES) ontwikkeld - Recent is de warmtekansenkaart ontwikkeld voor Apeldooern. Naast polits is dit een eerste stap richting de transitievisie warmte
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0
Niet gekwantificeerd
Kans (0 - 100%)	75
Impact op de doelstelling: Niet bekend. We verwachten veel van innovatie. Impact op imago: Onvoldoende zichtbare voortgang kan een negatieve impact hebben op de samenwerking met belangrijke stakeholders die juist graag met koploper werken. Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Nieuw afvalbeleid "recycleservice 2025"
Organisatie onderdeel	Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving	BPM: Programma 4
Portefeuillehouder	M. van Vierssen
Doelstelling	Minder restafval door meer service op grondstoffen, dat is de inzet. Omgekeerd inzamelen, grondstoffen aan huis ophalen en restafval wegbrengen, is de meest logische stap om dit te bereiken.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Het systeem is in het eerste kwartaal van 2020 uitgerold over geheel Apeldoorn. De aannames en uitgangspunten uit het recycleplan kunnen in de periode van uitvoering anders uitpakken, maar het beeld wordt stabiel. Meer afvalscheiden door de inwoners van Apeldoorn maakt dat het omslagpunt in zicht komt waarbij systeem (diftar) nog houdbaar is. Op de uitkomsten van nieuwe aanbestedingen op papier (lagere opbrengst per ton) en GFT (hogere kosten per ton) hebben we weinig invloed. Daarnaast is het PMD dossier in beweging waarbij andere ketenafspraken zijn gemaakt.	De wijze van uitvoering van het nieuwe inzamelen en de mate waarin we de doelstellingen ook bereiken kennen dan ook zeker een mogelijk afbreuk en daarmee imagorisico voor de gemeente. Haperingen in de uitvoering kunnen leiden tot onvrede. Er is een berekend omslagpunt (80kg) dat kosten en opbrengsten te ver uit elkaar lopen. De inkomsten uit het variabele tarief lopen te veel terug en kunnen de kosten niet meer dekken (diftarparadox). Stijging van de kosten voor GFT en lagere opbrengsten voor papier leidt per saldo tot hogere lasten - tarieven voor de afvalstoffenheffing. De consequenties voor het PMD zijn nog niet helemaal helder	We monitoren de resultaten van afvalscheiding goed. We brengen steeds de financiële aspecten in beeld en melden de financiële consequenties. Indien nodig gaan we met de raad in gesprek. De voorziening afvalstoffen is leeg en voor 2020 is er een kostendekkend tarief. De ontwikkelingen in de tarieven voor GFT, papier en PMD kunnen leiden tot voor en nadelen. Die kunnen pas in het volgende jaar in de tarieven worden meegenomen. We monitoren de ontwikelingen en zodra de aanbestedingen van bijvoorbeeld GFT en papier daartoe aanleiding geven zullen we u over de consequenties informeren.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0
Afvalstoffenheffing is kostendekkend. De voorziening om fluctuaties op te vangen is leeg. Impact op de doelstelling:
Kans (0 - 100%)	25
Impact op imago: Niet halen van de doelen of slechte dienstverlening geven imagoschadevan de doelstelling. Dat geldt ook voor te hoge tarieven Toelichting vervallen: Toelichting wijziging: Toelichting nieuw:
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Bijstorting voor benodigd pensioenvermogen voor (oud)bestuurders
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De rentetarieven zijn de afgelopen jaren zeer laag. Het benodigde pensioenvermogen wordt berekend op basis van het tarief voor waardeoverdracht dat landelijk wordt vastgesteld. Een wijziging van dit tarief heeft gevolgen voor de hoogte van het benodigde pernsioenvermogen.	Dit heeft tot gevolg dat het opgebouwd pensioenvermogen ten opzichte van het verleden minder rendeerde, wat negatief uitpakte in de vergelijking met het benodigde pensioenvermogen. Een verlaging van het rentetarief voor de waardeoverdracht leidt tot een voor de polis hoger benodigd pensioenvermogen.	Pensioenvoorziening is extern belegd. Het risico van bijstorting wordt geaccepteerd. Er zijn door ons geen maatregelen te nemen om dit risico te beinvloeden.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 400.000

Kans (0 - 100%)	50

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Gevolgen langdurige droogte
Organisatie onderdeel	Eenheid Beheer en Onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Door langdurige droogte dreigt schade aan openbaar groen
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
-langdurige droogte / neerslagtekort	-uitval van openbaar groen (bomen, gazon, heesters) -herstelkosten -toenemende kans op brand -intrede van ziekten en plagen in het openbaar groen	extra water geven (handmatig) klimaatbestendige bomensoorten terug planten minimaal gebruik maken van 'droogte gevoelige heesters' inzaaien nieuwe grasmengsels in slechte gazons brandweer is alert op branden, gemeente deelt informatie over brandgevaar via haar kanalen kappen van bomen (in verband met de onveiligheid doordat de letterzetter zich heeft ingevreten in bomen) gecontroleerd afvoeren van hout wat is aangetast door de letterzetter water vasthouden in de openbare ruimte
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
Door klimaatverandering hebben wij te maken met langere droge periodes. Langdurige droogte tast het openbaar groen aan. Apeldoorn is een groene stad. Om ons groen te behouden zullen wij aanpassingen moeten doen in de openbare ruimte. Door de langdurige droogte lopen wij het risico dat er veel groen uitvalt. De vervangingswaarde bij uitval schatten wij in op een bedrag tussen de 200.000 en 500.000 euro waarbij wij rekening moeten houden dat een oude boom niet 1 op 1 te vervangen is door een gelijkwaardig exemplaar.
Kans (0 - 100%)	45
De kans op langdurig droge periodes is door de klimaatverandering aan het toenemen.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Groen: toename van invasieve soorten
Organisatie onderdeel	Eenheid Beheer en Onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	ve soorten
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
op dit moment: de groei en toename van de japanse duizendknoop Japanse duizendknoop groeit nagenoeg overal langs watergangen is bestrijding van de Japanse duizendknoop met round up verboden Geen wettelijk verbod op verkoop van de Japanse duizendknoop onwetendheid tuincentra van de effecten van de japanse duizendknoop waardoor verkoop nog steeds plaatsvindt	Verdringing van inheemse flora treft ecologie en milieu, groei op ongewenste locaties schade aan infrastructuur en funderingen waardedaling gronden mogelijke claims	verstrekken van informatie (brief/website/ontwikkelen van app, etc) alle locaties in beeld brengen en monitoren lobby op verbod door tuincentra kennisontwikkeling garantie bij aannemers vragen bij het opleveren van 'groen' bestrijden door middel van stoom, stroom, afgraven, frequent maaien, verstikken, injecteren met round up, begrazen toezicht houden bij maaien
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000

Kans (0 - 100%)	75
oorten Financiële toelichting: het bestrijden van invasieve soorten in de openbare ruimte brengt de nodige problemen met zich mee. Landelijk is een zoektocht gaande hoe de bestrijding het meest efficiënt en effectief kan plaatsvinden. Veel gemeenten zijn op zoek naar de juiste methode om de japanse duizendknoop te bestrijden. Als voorbeeld heeft de gemeente Amsterdam in 2019 8 miljoen euro vrijgemaakt om de Japanse duizenknoop te lijf te gaan.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Lekken van niet-openbare informatie uit gemeenteraad
Organisatie onderdeel	Raadsgriffie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Raadsleden en/of fractievertegenwoordigers zijn onzorgvuldig met niet-openbare informatie Raadsleden en/of fractievertegenwoordigers achten lekken van niet-openbare informatie van strategisch belang Raadsleden en/of fractieondersteuners worden onder druk gezet om niet-openbare informatie met derden te delen	Reputatieschade voor derden (bv in het geval van een uitgeleke burgermeesterskandidaat) Financiële schade (bv in het geval van uitlekken van vertrouwelijke planexploitatiegegevens) Verslechtering van de onderhandelingspositie van de gemeente Bestuurlijke reputatieschade	Afleggen van de ambtseed of belofte; Bijeenkomst “Integriteit en gedragscode” ten behoeve van nieuwe raadsleden; Notitie Actieve informatieplicht Doen van aangifte bij de politie
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	10
zijn een toegangkelijk gemeentebestuur en werken zo transparant mogelijk.
Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Ondermijning
Organisatie onderdeel	Raadsgriffie	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	P.M. van Wingerden-Boers
Doelstelling	We zijn een toegangkelijk gemeentebestuur en werken zo transparant mogelijk.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Personen met banden met de onderwereld worden in de gemeenteraad verkozen Raadsleden worden door criminele elementen onder druk gezet om de besluitvorming in de gemeenteraad in hun voordeel te beïnvloeden	De besluitvorming door de gemeenteraad is ongunstig voor het openbaar bestuur en de samenleving	Informatiebijeenkomsten met betrekking tot integriteit en gedragscode Actualisatie gedragscode Rol van de burgemeester met betrekking tot het bevorderen van de integriteit en als “meldpunt” in het geval van chantage c.a.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 1

Kans (0 - 100%)	10
Financieel effect:
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Zeer ernstige schade (landelijke pers)

Eikenprocessierups en dennenprocessierups
Organisatie onderdeel	Eenheid Beheer en Onderhoud	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De eikenprocessierups zorgt voor overlast. De brandharen van deze rups kunnen de huid, de ogen en de luchtwegen van mensen en dieren binnendringen. Er is een tekort aan bestrijders.	Huiduitslag jeuk allergische reacties In zeldzame gevallen kan braken, duizeligheid en koorts ontstaan afzetten van bomen / wegen mogelijk een tekort aan financiële dekking om de kosten van de bestrijding te dekken maatschappelijke onrust/bezorgdheid vermijden van risicogebieden: annuleren/verplaatsen van activiteiten en evenementen	bomen preventief bespuiten nesten laten verwijderen door specialisten aansluiten op het landelijke actieplan meer diversiteit in boomsoorten bij boomvervanging aanbrengen meerjarig aanbesteden van het verwijderen van de rupsen en nesten
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 200.000
ijden van de eikenprocessierups (en mogelijk in de toekomst de dennenprocessierups) omdat deze rupsen schadelijk zijn voor de volksgezondheid. Financiële toelichting
Kans (0 - 100%)	70
Het bestrijden van de eikenprocessierups is een groot probleem geworden. Het aantal nesten is met factor 3 toegenomen. Inmiddels wordt gesproken over een landelijke aanpak. De dennenprocessierups komt steeds dichter bij Nederland. Ook deze rups heeft brandharen vergelijkbaar met die van de eikenprocessierups. De kans dat deze rups op termijn ook in Apeldoorn te vinden zal zijn is groot. Het huidig budget ter bestrijding van de eikenprocessierups voorziet niet in een grote toename van het aantal rupsen en de bestrijding hiervan.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Nieuw verdeelmodel rijksbijdrage beschermd Wonen
Organisatie onderdeel	Eenheid Jeugd, Zorg & Welzijn	BPM: Programma 7
Portefeuillehouder	N.T. Stukker
Doelstelling	Kinderen en jongeren groeien gezond en veilig op.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De rijksmiddelen worden nu verdeeld over gemeenten beschermd wonen op basis van het historische verdeelmodel. Met ingang van 2021 worden de rijks budgetten Beschermd Wonen objectief verdeeld. Wij hebben historisch gezien veel zorginfrastructuur	Als gevolg van afschaffen historischte verdeling en invoering objectieve verdeling loopt Apeldoorn forse financiële risico’s.	Regionale samenwerking: We hebben met onze regiogemeenten MO/BW (Brummen, Voorst, Epe, Heerde en Hattem en Apeldoorn) afspraken gemaakt om met elkaar zowel inhoudelijk als financieel te blijven samenwerken. Alle regiogemeenten hebben in het voorjaar 2019 het convenant regionale samenwerking MO/BW Oost Veluwe ondertekend om de continuïteit van de bovenlokale voorzieningen in de regio te waarborgen en om financiële tekorten en overschotten met elkaar te verevenen. Over de verdeelsleutel voor het vullen van het regionale budget wordt pas een besluit genomen na publicatie van de meicirculaire 2020. Actieve bestuurlijke en ambtelijke lobby via o.a. een expertiseteam vanuit de VNG richting ministeries. Als gevolg van deze lobby is een invoering van objectieve verdeelmodel niet ineens per 2021 maar in een periode van 10 jaar voorgesteld. Invoeren kostenbesparende maatregelen zoals het invoeren van een budgetplafond. Dit wordt als optie meegenomen in het nieuwe ontwerp zorglandschap Beschermd Thuis. Medio 2020 is daarvoor een plan van aanpak gereed. Het nieuwe ontwerp heeft betrekking op de gehele keten van zorg in de GGZ binnen de Zvw. Wlz en WMO waar Beschermd wonen een onderdeel van is.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 6.000.000
Vanaf 2022 wordt gedurende een periode van 10 jaar het historische verdeelmodel rijksbijdrage Beschermd Wonen omgebouwd naar een objectief verdeelmodel. het tekort kan in deze periode oplopen tot 20.000.000 euro nadeel voor de gemeente Apeldoorn. Voor de MPB 2020-2023 betekent dat een risico van € 2 mln in 2022 en € 4 mln. in 2023. Conform het vastgestelde kader is dat het risicobedrag waarmee in deze MPB rekening wordt gehouden.
Kans (0 - 100%)	50
Het inschatten van het % kans is gerapporteerd op 50% omdat onzeker is of het zich als gevolg van beheersmaatregelen zich zal voordoen. Het rapporteren van het % is niet objectief bepaalbaar.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Tunnel Laan van Osseveld
Organisatie onderdeel	Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De stikstofwetgeving en beperkingen die dit oplegt aan de bouw. Bestemmingsplanprocedures en MER. Andere kwaliteitseisen aan bv groen en omleidingsroutes. Voorbereiding vergt meer tijd. Een kleine vertraging in de bouw heeft een miltiplier effect op de planning vanwege de buitendienststellingen. Vertraging (en hogere kosten) door andere en/of hogere kwaliteitseisen.	De bouw loopt vertraging op. Er moeten extra middelen worden aangevraagd. Vertraging in uitvoering.	Een maatregel is het belang van de financiële slagkracht en het behouden ervan te benadrukken. Projectonderdelen – ambities- kunnen worden gefaseerd. Een maatregel is het belang van de financiële slagkracht en het behouden ervan te benadrukken. Belangrijk uitgangspunt hierbij is dat de bestuursovereenkomst snel tekenen Op basis van de voortgangs- en managementrapportages, zowel intern als straks vanuit ProRail en het opstellen van risicobeheersing, budget goed bewaken, overschrijding melden en bijsturen. Optie is om eea bij te stellen en kwaliteit naar beneden te brengen. De projectscope dient te allen tijden te worden bewaakt o.b.v. rapportages. Kansen moeten worden gezien en deze kunnen met een 'request of change', ter besluitvorming worden voorgelegd Vroegtijdig aanhaken van de gemeentelijke fiscale expert. Relatie met ProRail (ZBO) tot de gemeente en vanuit het landelijke programma het Ministerie, hierbij betrekken Het is van belang om de bestuursovereenkomst, die door (externe en) niet project gerelateerde omstandigheden al tweemaal is uitgesteld, in september 2019 te ondertekenen. Afspraken over de subsidie in een beschikking laten vastleggen en goed (contract)management irt de voorwaarden beschikking en het belang bij de Provincie te benadrukken Juridisch/ planning: procedures. Het risico is aannemelijk dat op basis van onderzoeken en/ of de aanmeldnotitie, het noodzakelijk is een Plan-MER procedure te doorlopen. Adequate en tijdige informatievoorziening zal het aantal bezwaren naar verwachting beperken. Er wordt daarnaast zo vroeg mogelijk in het proces onderzoek gedaan naar de effecten van Stikstofdepositie, die het project mogelijk veroorzaakt. Mogelijk moeten de deelprojecten afzonderlijk worden bekeken en onderzocht om negatieve effecten te beperken en vooral het werk aan de tunnel de nodige prioriteit te geven. Zoveel mogelijk uitsluiten door gedegen vooronderzoek vroeg in het proces te verrichten en in de planning 'speel'ruimte op te nemen. In overleg met de vakspecialisten bepalen wat nut en noodzaak is groen te compenseren en hoe hard het beleid is hieromtrent. Wellicht ook voorleggen aan college ter afweging. Risico analyse hierop uit laten voeren en sturen op het in beeld brengen en beheersen van de zwakke kanten van het project irt de uitvoering. Risico analyse uitvoeren en kans van optreden bepalen in hoeverre "andere" projecten tot problemen kunnen leiden tijdens geplande BDS. Geen BDS in winter/herfstperiode plannen en voldoende/extra ruimte in de planning (BDS) opnemen om eventuele onwerkbare periodes te kunnen opvangen. R15. Nieuwe KLIC melding en uitvoeren en na de inventarisatie tijdig de verlegging en voorstelen hieromtrent bespreken met K&L eigenaren. Eerste stap hierin is een communicatie-strategieplan en stakeholdersanalyse wie er geraakt wordt door de projecten en welke belangen er spelen. Van belang is hierna om belanghebbenden te blijven betrekken.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	50
nis bij de Tunnel is een kwalificatie opgesteld. In LIAS is het niet mogelijk om die afzonderlijk op te nemen. Onder het kopje "kwalificatie" is daarom uitgegaan van de risicogebeurtenis met de hoogste impact. Hieronder zijn nog even de risicogebeurtenissen met de hoogtste impact en kans kort weergegeven. R2. Financieel effect: > € 1,5 miljoen Structureel ja (kapitaallasten) Toelichting: inschatting – meerkosten van 25% - € 6 miljoen investering – kapitaallasten € 200.000 Kans in %: Middel (40%) Impact op de doelstelling: meerkosten leiden mogelijk tot versobering / wijziging scoop of doelstelling of zullen tot extra kosten bij gemeente leiden. Doelstelling in oorspronkelijke vorm wordt dan niet gehaald. Impact op image: ernstige schade (regionale politiek) m.n. politieke en media impact i.r.t. beheersing groot infrastructureel project. R3. Financieel effect: > € 1,5 miljoen Structureel ja Toelichting: aanleiding is dat gemeente risicodragend is en tegenvallende aanbestedingskosten zijn voor rekening gemeente. Inschatting – meerkosten van 25% - € 6 miljoen investering – kapitaallasten € 200.000. Kans in %: Klein (20% - 40%) Impact op de doelstelling: meerkosten leiden mogelijk tot versobering / wijziging scoop of doelstelling of zullen tot extra kosten bij gemeente leiden. Doelstelling in oorspronkelijke vorm wordt dan niet gehaald. Impact op image: ernstige schade (regionale politiek) en media impact i.r.t. beheersing groot infrastructureel project,
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Gevolgen en aanpak Landelijk stikstof besluit (PAS)
Organisatie onderdeel	Eenheid Ruimtelijke Leefomgeving	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Raad van Staten heeft bepaald dat de PAS niet meer geldt	Nog nader uit te werken
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 0

Kans (0 - 100%)	15

Impact op de doelstelling
Impact op de image

Herijking gemeentefonds per 2021
Organisatie onderdeel	Eenheid Financiën en control	BPM: Programma 1
Portefeuillehouder	D.H. Cziesso
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
herijking gemeentefonds	Lagere algemene uitkering dan waarmee rekening is gehouden in de MPB 2020-2023
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 500.000

Kans (0 - 100%)	60
itkomst van de herijking op juiste manier verwerken in MPB 2021-2024
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt later gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Binnenstad fase 3 en verder
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 9
Portefeuillehouder	M.J.P. Sandmann
Doelstelling	Binnenstad groot en goeds. De binnenstad isn het visitekaartje voor de stad ! We zetten daarom in op de ambities die wij hebben met de binnenstad: 1. De compacte en complete binnenstad 2. De bereikbare binnenstad 3. De verblijfskwaliteit van de binnenstad: groen, water, openbare ruimte en gevels
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Budgetten vanuit het verleden niet geïndexeerd Stelpostbenadering van sommige budgetten Onvoldoende budget geraamd voor met name bijkomende projectkosten Ambities (per project) niet scherp verwoord (Tijdelijk) stopzetten van project Plein van de Stad	Doelstelling op onderdelen niet of niet volledig te realiseren indien binnen budget gebleven dient te worden Financieel nadeel op basis van uitwerking van huidige plannen en ambities Imagoschade in relatie tot subsidieverstrekkers en stakeholders	Meerdere scenario's bij elke uitwerking van de integrale heroverweging (maart/april 2020) zichtbaar maken Tijdige herijking van projectramingen met oog op mogelijkheden voor ingrijpen binnen het programma Op programmaniveau uitwisselbaarheid van budgetten mogelijk maken met oog op op overschotten en tekorten op (deel)projecten; dit vraagt mogelijk een raadsbesluit Extra externe en interne dekking zoeken (Provincie, Rijk, eenheden Beheer en Onderhoud en Ruimtelijke Leefomgeving) Dubbele check op ramingen (intern icm extern) ter voorkoming van ramingsfouten binnen de (deel)projecten Herprioritering van het programma Binnenstad zodanig dat de meest relevante projecten kunnen worden gerealiseerd binnen het totale beschikbare investeringsbudget van het programma (raadsbesluit 2e kwartaal 2020)
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 1.500.000
Binnen het programma Binnenstad kennen de onderdelen Markstraat/Beekstraat, Herinrichting Marktplein, rijwielstalling marktplein en herinrichting Hofstraat/Kanaalstraat een mogelijk verwacht krediettekort. Dit tekort is gebaseerd op het onverkort uitvoering geven aan alle plannen op basis van het oorspronkelijk ambitieniveau en geactualiseerde ramingen. Daarbij ligt het zwaartepunt bij marktplein/Plein van de Stad. Daartegenover staat een mogelijke rijkssubsidie voor Marktstraat/Beekstraat (beslissing naar verwachting maart 2020) en budgetonderschrijdingen op andere deelprojecten. Het risico op een overschrijding is indicatief ingeschat, voornamelijk gebaseerd op Plein van de Stad, rijwielstalling marktplein, Marktstraat/Beekstraat en Hofstraat/Kanaalstraat. Het risico kent een bandbreedte van grofweg 0 - na herprioritering, definitieve rijkssubsidie Marktstraat/Beekstraat - tot € 3 mio. Dit laatste is gebaseerd op uitvoering van Plein vd Stad zoals destijds voorgesteld, tegenvallend subsidiebedrag Marktstraat/Beekstraat icm onvoorziene kosten, uitvoering Hofstraat/Kanaalstraat op basis van een passende ambitie, en tenslotte kostenstijging als gevolg van uitstel. De kapitaallasten van het risicobedrag van € 1,5 mio extra krediet bedragen circa € 50.000.
Kans (0 - 100%)	50
Het kans% is op basis van bovenstaande op dit moment niet in te schatten. Het kans% is namelijk sterk afhankelijk van mogelijk herprioritering, extra dekking, hetzij intern Binnenstad, intern gemeente of extern. Dit kan zowel betekenen dat wel een krediettekort obv huidig plan voor invulling van de ambitie als geen krediettekort maar wel een aantasting van de ambitie per project. Vandaar is als kans 50% aangehouden. Daarbij zal het kunnen zijn dat de kans dat doelstellingen niet worden gerealiseerd groter is dan de kans dat de geraamde budgettekorten optreden.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Ernstige schade (regionale pers)

Ontwikkeling Woldhuis 13
Organisatie onderdeel	Eenheid Projecten, vastgoed en grond	BPM: Programma 3
Portefeuillehouder	W. Willems
Doelstelling	Het realiseren van een “hart” voor landgoed Woudhuis wat aantrekkelijk is voor inwoners om naar toe te gaan voor ontmoeten, bewegen en natuurbeleving en met gerenoveerde/gerestaureerde panden die een goed rendement opleveren. De ambitie is om bij deze ontwikkeling duurzaamheid en inclusief werken (met inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt) een plek te geven. ‘s Heerenloo, Onderwijsspecialisten, IVN en Natuurmonumenten hebben samen de coöperatie Campus Woudhuis opgericht met als doelen het bieden van werk “voor iedereen” en het ontwikkelen van kennis over inclusief ondernemen. IVN huurt Woldhuis 11 en voor Woldhuis 13 is Campus Woudhuis de beoogd huurder. De opgave van dit project: het herbestemmen, restaureren en verhuren van de monumentale boerderij Woldhuis 13. Met de beschikbare financiële middelen als kader is de uitdaging om zoveel mogelijk duurzaam en inclusief te werk te gaan.
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
Uitkomsten constructief onderzoek Beoogd huurder haakt af (bijv vanwege niet sluitend krijgen van businesscase en/of te hoge huurpijs) Bestemming moet gewijzigd worden van agrarisch naar lichte horeca, kantoren en maatschappelijk Uitvoering kan niet of niet op tijd gestart worden Verhuringen kennen een ander fiscaal regime dan aangehouden Inclusieve aanpak leidt niet tot een besparing Boerderij is een monument en geeft beperkingen bij verbouwing Betreft een innovatief project met meerdere partners Invulling panden en ontwikkeling van het hart van het landgoed stelt andere eisen aan buitenruimte Campus Woudhuis had/heeft andere verwachtingen mbt te doorlopen traject en/of hun inbreng/positie op het landgoed	Herstel legt groter beslag op budget dan geraamd, waardoor project mogelijk vastgoedeconomisch niet uitvoerbaar wordt Exploitatienadeel aangezien constructieve herstel-en instandhoudingswerkzaamheden van het monument wel uitgevoerd moeten worden De beoogd huurder haakt af en geen nieuwe huurder te vinden Geheel of gedeeltelijke restitutie van de subsidie vereist Budgetpost niet verrekenbare BTW moet worden verhoogd Extra budget nodig of ambities moeten neerwaarts worden bijgesteld Ambities (energieneutraal, build by accident) worden niet gehaald Extra budget benodigd Gewenste inrichting is niet haalbaar binnen budget of extra budget benodigd Imagoschade voor gemeente en mogelijk bij derden waarme Campus afspraken heeft gemaakt	Het faseren van de verbouwing 2 (in geheel aan te besteden) delen: herstel casco en afbouw na ondertekening huurovereenkomst, waarbij overwogen dan afbouw door huurder wordt uitgevoerd Renovatie binnen budget als leidend stellen en ambities ten aanzien van inclusie en duurzaamheid daaraan ondergeschikt te maken en dit als leidend principe duidelijk communiceren met andere partijen Ambities mbt inclusie vormgeven door bij aanbesteding meer dan alleen SROI-voorwaarden op te leggen Nauw overleg met Provincie teneinde subsidievoorwaarden zo gunstig mogelijk te laten uitvallen Verhuringen tijdig voor ondertekening huurcontract te laten beoordelenn op huurprijzen en fiscale consequenties
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 300.000
Het risicobedrag betreft met name de vooraf ingeboekte besparing als gevolg van de gekozen uitvoeringsmethode. De kapitaallasten hiervan bedragen € 17.000 per jaar.
Kans (0 - 100%)	75
De eerste inzichten zijn dat er meer gedaan moet worden aan constructief herstel dan geraamd. Vraag is of in de uitvoering bespaard kan worden.
Impact op de doelstelling	Doelstelling wordt niet gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)

Huisvesting Samen055
Organisatie onderdeel	Eenheid Organisatie	BPM: 2PR10TV04
Portefeuillehouder	J. Joon
Doelstelling
Definiëren risico's
Oorzaak risico	Gevolgen risico	Maatregelen
De kosten van de verbouwingen vallen hoger uit dan het beschikbare krediet. Welzijnspartners zijn niet bereid om vanuit de locaties Samen055 te werken	Structureel hogere kapitaallasten De gewenste samenwerking wordt belemmerd Door verminderde 'inkomsten' is de exploitatie niet sluitend, binnen het beschikbare budget	Tegenvallers in de verbouwing worden zo mogelijk op andere posten gecompenseerd.
Classificeren risico's
Financieel effect	€ 1

Kans (0 - 100%)	10

Impact op de doelstelling	Doelstelling is gehaald
Impact op de image	Schade (plaatselijke pers)