Doelen, prestaties en nieuwe ontwikkelingen

Doelstelling

1.2 Uitvoering geven aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van de stad

Wat hebben we bereikt in 2019?

We streven er naar om de Kanaalzone via een integrale ontwikkelings- en realisatiestrategie tot ontwikkeling te brengen, waarbij de centrale noord-zuid as getransformeerd wordt in een gemengd stedelijk gebied voor wonen, werken en voorzieningen.
Voor Kanaalzone 2.0 zijn in het Uitvoeringsplan 2017-2025 nieuwe accenten gelegd zoals klimaatadaptatie, cultuurhistorie en hergebruik. Woningbouw in de Kanaalzone 2.0 is van toegevoegde waarde om de kwaliteit en de sociale veiligheid in het openbaar gebied te vergroten. Daartoe zijn twee bestemmingsplannen in procedure genomen en wordt de start van de (bouwrijp) werkzaamheden in het volgende jaar verwacht. Voor de oevers van het Kanaal ter hoogte van de Maten en de Schatkamer zijn subsidie aanvragen ingediend om de openbare ruimte te verbeteren en te vergroenen. De klimaatdoelstellingen worden integraal in het ontwerp verwerkt.
We dragen bij aan een verdere ontwikkeling van het Zwitsalterrein, zodat het een unieke en toegevoegde waarde voor de stad wordt. Dit doen we door de gebouwen te verhuren en geschikt te maken voor functies die passen binnen het profiel ‘Ruimte voor ontdekking’. Ook is gestart met het Ontwikkelperspectief en strategie voor het Zwitsal terrein om adequaat in te kunnen spelen op de toekomstige ontwikkelingen. Daarnaast faciliteert de gemeente de samenwerking van de gebruikers en draagt bij aan de communicatie en acquisitie.

Bij de plannen in de Binnenstad is gewerkt vanuit de ambities zoals die onder andere zijn opgenomen in het regieplan Binnenstad. Naast de ontwerpen voor de openbare ruimte (met bijzondere aandacht voor bijvoorbeeld de Marktstraat/Beekstraat als “klimaatstraat”, maar ook de herinrichting van het Leienplein) zijn ook vele particuliere bouwplannen begeleid, waarbij een bijdrage aan de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit één van de uitgangspunten is geweest. Mooie voorbeelden hiervan zijn meerdere gevels die zijn aangepakt, maar ook de herontwikkeling van het voormalige V&D-complex en de Oranjerie. Echter ook kleinschalige initiatieven als het vergroenen van de Binnenstad dragen bij aan de beoogde kwaliteitsverbetering.

Afgelopen jaar is met externe partijen (waaronder de eigenaar) gewerkt aan de plannen voor herontwikkeling van het voormalige complex van Centraal Beheer. Het betreft een integrale ontwikkeling, waarbij nadrukkelijk oog is voor het behoud van het monumentale gebouw en voor de ruimtelijke kwaliteit van het gehele gebied in relatie tot zijn directe omgeving (zoals het Prinses Amaliapark) en de stad.

1.2.1 Binnenstad

Toelichting

Marktplein:
Na afronding van de verkiezingen rond de ontwerpen voor het Plein van de Stad is gestart met de nadere uitwerking van het gekozen ontwerp van West 8. Daarbij is geconstateerd dat de beschikbare financiële middelen niet toereikend zijn om het gekozen plan integraal uit te werken en te realiseren. Dit heeft er toe geleid dat na bespreking met de gemeenteraad in oktober 2019 het ontwerpproces is gestopt. Daarbij is afgesproken dat in het kader van de VJN 2020 nadere besluitvorming wordt voorbereid. In december 2019 en januari 2020 is de raad nader geïnformeerd over de beoogde integrale financiële heroverweging rond het programma Binnenstad.

Marktstraat/Beekstraat:
Het project is - na ruime participatie en met financiële bijdragen van Waterschap en Provincie - begin 2019 in uitvoering genomen. De herinrichting van de Beekstraat is nagenoeg geheel afgerond. Voor de Marktstraat geldt dat de herinrichting grotendeels (tot fietsenstalling) is uitgevoerd. Het resterende deel tot het Marktplein wordt vanwege de festiviteiten in de maanden november/december gefaseerd in het voorjaar van 2020 afgerond. Verwacht wordt dat in februari 2020 een Rijkssubsidie wordt toegekend voor het integrale en innovatieve ontwerp van deze herinrichting.
Uitvoering van het deel van de marktstroom over het marktplein wordt betrokken bij de integrale financiële heroverweging zoals bij het onderdeel Marktplein is vermeld.

Bovengronds brengen Grift
De voorbereiding voor de aanbesteding van het bovengronds brengen van de Grift is in 2019 uitgevoerd. Dit heeft er toe geleid dat in januari 2020 de gunning is gedaan. De middelen voor deze werkzaamheden maken deel uit van het programma Beken en Sprengen.

Kanaalstraat/Hofstraat en aansluiting Hoofdstraat
De bouwplanontwikkeling in dit gebied is nog onvoldoende uitgekristalliseerd en heeft een sterke relatie met de uiteindelijke openbare ruimte. Ook de effecten en invulling van de concessie voor het OV zijn mede bepalend voor de herinrichting.  Daarnaast zijn de geconstateerde financiële probleem rond het Marktplein en de beoogde integrale financiële heroverweging binnen het Programma Binnenstad factoren waardoor de planvorming van deze openbare ruimte niet verder is opgepakt. Nadat voldoende duidelijkheid is over deze aspecten kan de planvorming inhoud worden gegeven.

Leienplein
De herinrichting van het Leienplein is in overleg met de ondernemers en bewoners begin 2019 uitgevoerd.

Caterplein
In 2019 zijn met een vertegenwoordiging van de ondernemers van het Caterplein meerdere gesprekken gevoerd en zijn de ideeën voor samenwerking nader geconcretiseerd. Dit heeft in 2019 nog niet geleid tot een gezamenlijk vastgesteld plan. Wij hebben de verwachting dat begin 2020 dit plan - mede door de ondernemers opgesteld - kan worden afgerond en de basis kan zijn voor concrete uitvoeringsprojecten.

Begeleiden particuliere initiatieven
In 2019 is met vele particuliere initiatiefnemers contact geweest om plannen voortvarend te begeleiden en daarmee een bijdrage te leveren aan de doelen voor de Binnenstad. Daarbij kan gedacht worden aan de herontwikkeling van het “V&D-complex”, bouwplanontwikkeling op het braakliggende terrein aan de Hofstraat/Kanaalstraat, verbouw van de Oranjerie maar ook aan vele kleine particuliere bouwinitiatieven waaronder de beoogde vestiging van een nieuw hotel in de binnenstad. Ook is voorlichting gegeven, zijn wandelingen georganiseerd met ondernemers en belangstellenden, en zijn vergroeningsinitiatieven begeleid, om zo de doelen en ontwikkeling van de binnenstad te stimuleren

1.2.2 Kanaalzone 2.0

Toelichting

Het bestemmingsplan Remeha/kwekerijlocatie is in december 2019 ter visie gelegd. We verwachten dat het bouwrijp maken van de voormalige Remeha en Kwekerij locatie vanaf het 3e kwartaal 2020 gaat starten. Dat is een complexe opgave vanwege bodemverontreiniging, explosieven en archeologie, waardoor de start bouw op dit moment niet goed is aan te geven. Met de ontwikkeling van dit plan wordt een aantrekkelijke groene verbinding tussen het kanaal en Marialust gemaakt.
Voor Vlijtsekade 1b is het (grond)contract met de ontwikkelende partij in het 3e kwartaal van 2019 getekend en zijn de voorbereidingen voor het bestemmingsplan gestart. In het 1e kwartaal 2020 wordt het bestemmingsplan ter visie gelegd, de start van de bouw is in het 4e kwartaal 2020 gepland.
Op het Zwitsalterrein werken we in 2019 verder aan de herinrichting van de openbare ruimte (met name noordelijk plein bij hal 1) en een duurzame verbetering van enkele panden (zoals de noordelijke hallen en het kantoorgebouw). In 2019 zijn er weer twee nieuwe huurders binnengekomen. Het aantal evenementen is ten opzichte van het voorgaande jaar opnieuw gegroeid. Daar waar mogelijk worden onder regie van de gemeente uitvoeringstaken door de markt gedaan, zoals bijvoorbeeld de organisatie van evenementen.
Een belangrijk bouwplan binnen de Schatkamer van Zuid is de Van der Ploeg-locatie . De oplevering van de laatste dubbele woning zal het 1e kwartaal van 2020 plaatsvinden. Het openbaar gebied, inclusief het opwaarderen van Kanaal Zuid tot aan de Aalscholverweg, is inmiddels in januari 2020 gestart.
In 2019 heeft op de Koldewijn locatie de bodemsanering plaatsgevonden. Het bestemmingsplan van de Koldewijn locatie is in 2019 ter visie gelegd en wordt in het 1e kwartaal 2020 vastgesteld. Hiermee wordt de bouw van 16 woningen mogelijk. Aansluitend zal het bouwrijp maken en de start van de bouw plaatsvinden.

Verder zijn de volgende plandelen in 2019 opgepakt:

• Binnen Haven Centrum is de openbare ruimte rondom het eerste blok begrenst door Molenstraat Centrum, Korte Molenstraat en Kayersbeekhof woonrijp opgeleverd, inclusief de Kayersbeek. Over de onderwerpen nieuwbouw rondom parkeergarage, het kopblok nabij Omnizorg en de speelvoorziening is met klankbordgroepen van gedachten gewisseld. Voor de nieuwbouw rondom de parkeergarage heeft dat geleid tot een ambtelijk eindvoorstel dat begin 2020 bestuurlijk een vervolg krijgt.  Vooruitlopend op een integraal plan voor het verduurzamen en meer gastvrij maken van de parkeergarage is duurzame LED verlichting aangebracht en zijn er 8 oude laadpalen vervangen en 12 extra laadpalen aangebracht.
• Voor het terrein rondom Kanaalzicht is in 2019 een PPI verzoek ingediend dat inhoudelijk besproken is en in 2020 tot een plan zal leiden dat ook met de buurt kan worden gedeeld.
• In Welgelegen is het gebied rond de Boog en de Molenhof woonrijp gemaakt. Voor het bouwplan New York aan de Baron Sloetkade is de bouw in volle gang en zal de oplevering in het 2e kwartaal 2020 plaatsvinden, de omgeving wordt aansluitend woonrijp gemaakt.
• In 2019 is voor het gebied Veldhuis een gebiedsvisie opgesteld dat in de eerste helft 2020 afgerond zal worden. Daarmee kunnen private initiatieven beter worden gefaciliteerd. Voor de voormalige drukkerij Boeijenga wordt gewerkt aan een plan dat binnen die visie past. Verwacht wordt dat de besprekingen zullen leiden tot een volgende stap in de vorm van een anterieur contract.
• Met een marktpartij zijn in 2019 gesprekken gestart om te komen tot een invulling van de braakliggende strook grond op de hoek Deventerstraat / Quarles van Uffordlaan.

Vanuit het programma Kanaalzone wordt vanuit ontwikkeling aan de volgende gebieden aandacht gegeven:

• De Ambelt locatie die een bijdrage kan leveren aan een aantrekkelijke oever maar die we integraal zullen bekijken met de andere hoekpunten van het kanaal;
• De Vlijtsekade fase 2 waar we het laatste stuk met woningbouw kunnen realiseren en we samen met lopende projecten Remeha/kwekerij en Vlijtsekade 1b een afgeronde woningbouwontwikkeling kunnen maken op de Noordwest oever;
• De Vurec locatie , een gebied dat terugloopt en waar we aansluitend op de Schatkamer een aantrekkelijk woon(werk)gebied kunnen realiseren.
• Met de provinciale subsidie uit het programma “ Beleef het Kanaal ” worden initiatieven opgepakt om de openbare ruimte (en de beleefbaarheid) te verbeteren. In 2019 zijn twee aanvragen ingediend waarvan ook al één is afgerekend. Drie aanvragen worden voorbereid en zullen in 2020 worden ingediend.

1.2.3 Particuliere projecten

Toelichting

Veel van de genoemde ruimtelijke plannen zijn in goed overleg met de initiatiefnemer(s) en andere belanghebbenden een stap verder gebracht. Daarbij gaat het bijvoorbeeld over de vaststelling van het bestemmingsplan (o.a. Dovenetel), het sluiten van overeenkomsten om te komen tot planontwikkeling (Ugchelen), de start bouw van een volgende planfase (o.a. Podium) of de verkoop van een voormalig schoolgebouw dat nu voor andere doeleinden kan worden gebruikt (o.a Paul Krugerstraat). Participatie speelt daarbij een belangrijke rol, waarbij  - met de ontwikkelende partijen - steeds nadrukkelijker aandacht is voor de - variatie in de - wijze waarop participatie inhoud wordt gegeven. Ook in het licht van de Omgevingswet zijn dit waardevolle ervaringen. Mooi voorbeeld is de intensieve wijze waarop in het project Doventel met omwonenden plannen zijn gemaakt voor de herinrichting van de openbare ruimte via meerdere ateliersessies. Ook is in meerdere gevallen het initiatief nadrukkelijk door de particulier/ontwikkelaar genomen om bijeenkomsten met omwonenden te houden.

Binnenstad goed en groots!

Voor de binnenstad zijn in 2019 meerdere ontwikkelingen in gang gezet. Het pand voor de rijwielstalling Paslaan is aangekocht en verbouwd in 2019. Echter, als gevolg van de ontwikkelingen rond het Plein van de Stad is vanaf medio 2019 zeer behoedzaam omgegaan met het oppakken en uitwerken van concrete plannen. Dit mede als voorbereiding op de definitieve besluitvorming rond de (financiële implicaties) van het Plein van de Stad. Dit heeft effect gehad op de beoogde voortgang van meerdere projectonderdelen in het programma Binnenstad. In onze raadsbrieven van juli en december 2019 hebben wij in belangrijke mate de stand van zaken van de diverse planonderdelen met u gedeeld. Wij bieden u in het voorjaar 2020 een integrale actualisatie c.q. herprioritering van het investeringsprogramma Binnenstad aan.